Het gezin als hoeksteen van de samenleving weet zijn weg te vinden naar alle verkiezingsprogramma’s. Politieke partijen hebben er verschillende ideeën over: van een wettelijke regeling voor een derde of vierde ouder van een kind tot verlofregelingen voor werkende opa’s en oma’s.
Vier politieke partijen komen, niet toevallig in verkiezingstijd, met het voorstel om het recht op een goed gezinsleven in de grondwet op te nemen. De SGP heeft samen met CDA, CU en BBB de tekst en juridische aanpak voorbereid.
“Het gezin komt er een beetje bekaaid af in Nederland. Het is opvallend onopvallend aanwezig”, zegt SGP-lijsttrekker Chris Stoffer. “We moeten de sociale, zorgende kant van gezinnen weer meer aandacht geven.”
Een vader en een moeder
Wat de SGP betreft bestaat een gezin uit een vader, een moeder en een aantal kinderen, zegt Stoffer. “Maar ik weet dat andere partijen daar anders over denken.” Daarom is de wettekst neutraal opgesteld, voor alle soorten gezinnen. “Iedereen kan zich er in herkennen, het is D66-proof”, legt Stoffer uit.
De partijen proberen met de grondwetsbepaling meer dan een ideologie vast te leggen, zegt CDA-lijsttrekker Henri Bontenbal. Het moet de politiek dwingen tot praktische oplossingen.
“Problemen die niet in de gezinnen worden opgelost sijpelen door naar school of naar de zorg”, zegt Bontenbal. “Als het met gezinnen niet goed gaat, dan gaat het met de samenleving niet goed.”
In de verkiezingsprogramma’s staan veel ideeën over de toekomst van het gezinsleven. Om van gezinspartij SGP een voorbeeld te geven: de partij wil voor overheidsmaatregelen een toets van de effecten op gezinnen met meer dan drie kinderen. En er moet een eind komen aan de benadeling van eenverdienersgezinnen, vindt de partij.
De CU vraagt om een minister die speciaal verantwoordelijk is voor gezinsbeleid en wil een jaarlijks onderzoek of verlofregelingen, kinderopvang en jeugdzorg wel goed bij gezinnen terechtkomen.
‘Reinheid en regelmaat’
BBB wil de gezinshulp van vroeger terug “die in gezinnen die dat zelf niet voor elkaar krijgen rust, reinheid en regelmaat brengt”. PVV, SP en JA21 richten zich op de praktische kant, zoals een betaalbaar huis en goedkopere boodschappen.
VVD, GL-PvdA, PvdD en D66 willen regelingen voor meerouderschap en draagmoederschap. En het CDA wil een verlofregeling voor grootouders die werken, maar die wel hun kinderen en kleinkinderen willen ondersteunen.
In het voorgestelde grondwetsartikel van SGP, CDA, CU en BBB staat samengevat dat ieder recht heeft op “eerbiediging van zijn gezinsleven”. Het gezins- en familieleven krijgt economische, sociale en culturele bescherming. Op wettelijke uitzonderingen na heeft iedereen het recht zijn biologische ouders te kennen. En de regering moet jaarlijks verslag doen aan de Staten-Generaal over de staat van het gezin.
“Gelukkig gaat het in heel veel gezinnen goed”, zegt Stoffer (SGP). “Maar in de jeugdzorg zie je dat steeds meer kinderen hulp nodig hebben. Dat komt voor een deel ook omdat we te weinig oog hebben voor de sociale kant van het gezinsleven.”
Met de vergelijkingen tussen de verkiezingsprogramma’s wordt geen volledigheid nagestreefd. Bij alle partijen is het verkiezingsprogramma in te zien via de eigen website.