PVV-leider Geert Wilders is niet blij met de tienjarige veiligheidsovereenkomst die het demissionaire kabinet gaat sluiten met Oekraïne. Een kabinet dat alleen lopende zaken afhandelt, kan zo’n deal niet kan sluiten, laat hij op X weten. Tegelijkertijd zegt hij voor het eerst dat hij bereid is te praten over “iedere vorm van steun” aan Oekraïne, dus ook over militaire.

Tot nu wilde de PVV niet verder gaan dan “politieke steun” aan de strijd van de Oekraïners tegen de Russen. Keer op keer betoogde Wilders en Kamerleden uit zijn fractie dat militaire steun, zoals wapens en munitie, uit den boze was. Die middelen kan het Nederlandse leger helemaal niet missen, was de redenering, want die zijn nodig om ons eigen land te beschermen.

PVV-Kamerlid Joeri Pool noemde een paar weken geleden de wapenleveranties aan Kyiv nog “voortdurende provocaties aan het adres van de Russische Federatie”. Later werd hij door zijn fractiegenoot Raymond de Roon in het openbaar teruggefloten. Die uitspraken waren “te kort door de bocht”, maar de Russische president Poetin kan de steun wel ervaren als provocatie, zei De Roon toen.

Vandaag, op de dag dat wordt herdacht dat de oorlog twee jaar geleden begon, schuift partijleider Wilders dus nog iets verder op. Op vragen van de NOS of hij met “iedere vorm van steun” ook militaire steun bedoelt, antwoordt hij niet ontkennend: “Er staat ‘iedere’ inderdaad. En dat we bereid zijn daarover te praten.”

Zij aan zij

De PVV stond tot nu toe ook betrekkelijk alleen met het standpunt dat Oekraïne alleen politieke steun zou moeten krijgen. Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer steunt het beleid van het kabinet en liet vandaag in een verklaring ook nog weten “op politiek, economisch en militair vlak zij aan zij” te staan met Oekraïne. “Vandaag en zo lang als nodig.”

Premier Rutte zei vorige week vrijdag al dat het onmogelijk is om een nieuw kabinet te vormen als de PVV zou blijven volhouden dat Nederland moet stoppen met financiële en materiële steun aan Oekraïne. “Volgens mij realiseert Geert Wilders zich dat donders goed”, zei Rutte erbij.

De opstelling van de PVV in de kwestie Oekraïne kwam Wilders de laatste tijd op steeds meer kritiek te staan. GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans noemde de PVV-voorman vorige week nog “een bewonderaar van Poetin”, die wat hem betreft geen directe verantwoordelijkheid moet krijgen over de landsverdediging en veiligheid.

Kabinetsformatie

De PVV heeft als grootste partij nog steeds het voortouw bij de kabinetsformatie. Aanstaande maandag gaan de gesprekken daarover weer verder. Informateur Kim Putters schreef gisteren in een brief aan de fractievoorzitters dat hij streeft naar een zo breed mogelijke gemeenschappelijke basis waar partijen het over eens zijn.

Daarbij gaat het wat hem betreft niet alleen over de democratische rechtsstaat, maar ook over de financiën en de internationale positie van Nederland. “Die speelt -zeker in de komende periode- een belangrijke rol”, aldus Putters. De andere partijen waarmee de PVV gesproken heeft over een coalitie, VVD, NSC en BBB, steunen Oekraïne onomwonden.

Krachtig signaal

Gisteren maakte demissionair minister van Buitenlandse Zaken Bruins Slot bekend dat ons land een overeenkomst wil sluiten met Oekraïne, waarin staat dat Nederland het land voor minstens tien jaar wil steunen “op het gebied van veiligheid, defensie, wederopbouw en gerechtigheid”. Bruins Slot noemt het “een krachtig signaal richting Rusland”. Ook andere landen sluiten soortgelijke overeenkomsten.

Tot nu toe heeft Nederland voor ruim 2,8 miljard euro militaire goederen geleverd en helpt het Kyiv met het opleiden van militairen. Het kabinet wil die steun dus voortzetten. In zijn bericht op X schrijft Wilders dat een demissionair kabinet “echt geen akkoord voor tien jaar kan afsluiten”. Zo’n kabinet wordt geacht geen grote beslissingen meer te nemen, vindt hij.

Na de val van het kabinet-Rutte IV heeft de Tweede Kamer een lijst opgesteld van onderwerpen die ‘controversieel’ werden verklaard en waar dus geen voorstellen van het kabinet meer over zouden komen. De oorlog in Oekraïne is nadrukkelijk niet op die lijst gezet.