De VVD-fractie in de Tweede Kamer probeert de discussie in de coalitie over het asielvraagstuk op scherp te stellen door met een soort deadline te komen. “Ik ga ervan uit dat er komende vrijdag afspraken liggen”, aldus fractievoorzitter Sophie Hermans. Vrijdag is de een na laatste ministerraad voor de vakantie.

Maar wat de VVD gaat doen als dat niet lukt, wil Hermans niet zeggen. “Ik herhaal mijn eerdere uitspraak ‘Mark schiet eens op'”, zei Hermans na afloop van de wekelijkse fractievergadering. “Ik vind het heel belangrijk dat we voor de zomer resultaten laten zien aan Nederland, aan gemeenten en de betrokken organisaties.”

De coalitiepartijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie zitten wekelijks verschillende keren bij elkaar om over maatregelen te praten die de asielinstroom moeten inperken. Dat duurt nu al maanden, maar de partijen komen er niet uit.

Geen van de partijen is van plan het kabinet te laten vallen op het onderwerp migratie. Maar ook sluit geen van de partijen uit dat dat toch kan gebeuren.

Arbeid, studie, liefde en asiel

De coalitiepartijen hebben het migratiedossier opgedeeld in vier hoofdstukken: arbeid, studie, liefde en asiel. De gesprekken over de eerste drie dossiers lopen volgens ingewijden redelijk soepel.

Het gaat bij ‘arbeid’ om het toelaten van arbeidsmigranten, terwijl veel bedrijven personeelstekorten hebben. En bij ‘studie’ over studenten uit het buitenland, waar minister Dijkgraaf al de eerste stappen heeft gezet om de aantallen te beperken. In het dossier ‘liefde’ zitten de mensen van verschillende nationaliteiten die een geliefde uit Nederland hebben ontmoet en zich daarom hier willen vestigen.

Maar dan het dossier ‘asiel’. Daarin zitten de vraagstukken over vluchtelingen uit oorlogsgebieden, kansloze asielzoekers die overlast geven, uitgeprocedeerde asielzoekers die niet terug kunnen, statushouders die mogen blijven maar geen huis hebben, asielkinderen die geen onderwijs kunnen volgen en de overvolle aanmeldcentra.

Een van de oplossingen is de zogenoemde spreidingswet. Het kabinet kwam daar na onenigheid uit, maar nu moet de wet na de zomer nog goedgekeurd worden door Tweede en Eerste Kamer. Daar leven nog veel aarzelingen over de verplichting voor gemeenten om asielzoekers op te vangen. En het is geen oplossing voor de toestroom, zeggen tegenstanders.

Voorstellen op tafel

Dan liggen er nog voorstellen op tafel waar ook in het kabinet geen overeenstemming over is. Bijvoorbeeld het CDA-voorstel om tijdelijke en permanente vluchtelingenstatussen te gaan invoeren, zoals in België en Duitsland. Of vluchtelingen met een tijdelijke verblijfsvergunning niet automatisch na vijf jaar een permanente vergunning geven.

Daarnaast leeft in het kabinet het idee om vaker de juridische randen op te zoeken van wat wettelijk al geregeld is. Bijvoorbeeld om bepaalde vormen van misbruik aan te pakken bij gezinshereniging of om het langdurig doorprocederen en het tegenwerken van de uitzetting tegen te gaan.

Ook deze week zijn er op woensdag, donderdag en vrijdag weer asieloverleggen van de coalitiepartijen gepland. Vrijdagmiddag moet blijken of de ‘deadline’ van de VVD is gehaald.

“Het is geen geheim dat we er in de coalitie verschillend over denken”, zegt Hermans. “Maar deze coalitie kan ook lastige vraagstukken de baas en daar heb ik vertrouwen in.”