De BBB is bereid te praten over de spreidingswet, mits het kabinet een asielquotum invoert van maximaal 15.000 asielzoekers per jaar. Dat zegt partijleider Caroline van der Plas vanavond tegen Nieuwsuur. Andere voorwaarden die ze stelt zijn dat asielzoekers niet verdeeld worden naar oppervlakte per gemeente, maar naar inwonertal, en dat statushouders geen voorrang krijgen op de woningmarkt.
Om de 15.000 in perspectief te plaatsen: vorig jaar kwamen ongeveer 55.000 asielzoekers naar Nederland. Dit jaar zijn dat er waarschijnlijk nog iets meer. Volgens Van der Plas moet de instroom fors omlaag door bijvoorbeeld migratiedeals te sluiten en aanmeldprocedures aan de buitengrenzen van Europa te verbeteren.
Op de koffie bij Van der Burg
Staatssecretaris Eric van der Burg van Asiel en Migratie nodigde de BBB onlangs uit om te praten over de spreidingswet. “Dat zullen we zeker gaan doen”, zegt Van der Plas. Maar: “We hebben een aantal voorwaarden. Ik geloof nog steeds niet in drang en dwang.”
De eventuele steun van de BBB voor de spreidingswet is belangrijk voor het kabinet. In de Tweede Kamer is een meerderheid voor de spreidingswet, maar in de Eerste Kamer niet. Daar moet Van der Burg steun vinden via links (GroenLinks en PvdA) of via de BBB.
Met de spreidingswet wil het kabinet asielzoekers beter spreiden over het land. Gemeentes die goed meewerken krijgen een financiële beloning. Gemeentes die niet meewerken worden gedwongen alsnog mensen op te vangen.
Voorrang op huizenmarkt
Van der Plas heeft meer voorwaarden dan het quotum van 15.000 asielzoekers. Ook wil ze garanties op het gebied van de huizenmarkt. “Als één huis wordt toegewezen aan een statushouder, dan moeten twee huizen naar andere inwoners die al heel lang op een wachtlijst staan.”
Want op dit moment is sprake van willekeur, zegt ze. Iedere gemeente verdeelt de woningen op haar eigen manier. Zo gaf Utrecht onlangs statushouders voorrang. “Ik vind het oprecht erg dat mensen op het grasveld (in Ter Apel, red.) moeten slapen, maar in Nederland hebben we ook met heel veel mensen te maken die op straat wonen.”
Oppervlakte of inwoneraantal
Verder wil de BBB dat het kabinet bij de verdeling van asielzoekers niet kijkt naar de oppervlakte van gemeente, maar naar het aantal inwoners. Als voorbeeld haalt ze het Gelderse Voorst aan. Die gemeente is net zo groot als Almere, maar er wonen slechts 25.000 mensen. “Ik wil gewoon op basis van inwonersaantal, punt.”
Volgens Van der Plas lobbyen met name Noord- en Zuid-Holland op dit moment voor een verdeling naar oppervlakte. “Ik ben bang dat de lobby van de grote steden machtiger is dan die van het platteland.”
Het is nog niet bekend wanneer BBB-leider Caroline van der Plas en staatssecretaris Eric van der Burg met elkaar in gesprek gaan over de spreidingswet. Een nieuw Tweede Kamerdebat over asiel zal op z’n vroegst na het zomerreces plaatsvinden. Daarna moet het nog door de Eerste Kamer.