In de Tweede Kamer is grote terughoudendheid om de Nederlandse Spoorwegen extra geld te geven ter voorkoming van duurdere treinkaartjes in 2025. Partijen als PVV, NSC, VVD, D66 en ook Denk vinden dat de NS te gemakkelijk een oplossing zoekt in Den Haag, zo bleek in een hoorzitting over de stijgende prijskaartjes en de slechte jaarcijfers. GroenLinks-PvdA is wel voor extra geld.

De NS moet eerst kijken of het bedrijf zelf in zijn begroting kan snijden, vindt een groot deel van de partijen. De grootste partij PVV snapt bijvoorbeeld niet dat de NS nog verliesgevende onderdelen heeft. “Begin eerst bij uzelf”, aldus PVV-Kamerlid Heutink. “Waarom blijft u uw hand ophouden?”

Ambities

D66 had het ook over “hand ophouden” en NSC vroeg zich af “of er bij de NS nog wat te halen” is. De VVD betwijfelt of de investering in internationale treinen nu nodig is. “Die internationale ambities mogen niet ten koste gaan van het treinkaartje.”

De NS lijdt verlies en denkt daarom aan een verhoging van de prijzen van treintickets en abonnementen volgend jaar met mogelijk 10 procent, zo maakte NS-topman Koolmees vorige week bekend. De afgelopen jaren zijn de treinkaartjes relatief weinig duurder geworden, minder dan de inflatie in ieder geval.

Eenmalig

De NS hoopt op jaarlijks 120 miljoen euro extra structureel uit Den Haag. Dit jaar kreeg het bedrijf dat bedrag, maar dat was eenmalig. “We hopen op een structureel bedrag, anders sta ik hier volgend jaar weer”, aldus Koolmees.

Koolmees vertelde de Kamerleden dat de NS zelf al veel doet om te bezuinigen, maar de kosten voor bijvoorbeeld personeel, materieel en elektriciteit zijn fors gestegen. Verder heeft de NS het niet gemakkelijk; veel spoorlijnen en treinen moeten vervangen worden. Ook het vinden van genoeg technisch personeel is lastig door de krappe arbeidsmarkt, waardoor het soms lang duurt voor een geschikte monteur beschikbaar is. Reizigers klagen over toenemende vertraging en een gebrek aan zitplaatsen.

Stinkende best

De Kamer wil garanties dat het extra rijksgeld ook de vertragingen en de overvolle treinen oplost. Maar de NS kan die niet geven. De NS moet de komende jaren veel doen aan noodzakelijk onderhoud en dat leidt tot drukte in de treinen. “Garanties kan ik niet geven, maar we gaan wel ons stinkende best doen”, aldus Koolmees.

De NS snijdt zelf ook in de begroting, beloofde Koolmees. Op het hoofdkantoor bijvoorbeeld zullen minder mensen gaan werken. “Het is niet fair om te doen alsof de NS niets doet.”

De NS-topman vreest dat bij het uitblijven van Haagse hulp de NS moet snijden in het netwerk. “Als we zo verder moeten, komen er misschien minder treinen. Minder rendabele lijnen rijden nu twee keer per uur, dat kan ook één keer per uur.”

GroenLinks-PvdA dient binnenkort een voorstel in voor opnieuw een eenmalig bedrag van 120 miljoen euro. Blijkens de hoorzitting van vandaag is het zeer onzeker of daar een meerderheid voor is.