Ondanks felle kritiek van de oppositie steunen de regeringspartijen de verhoging van de btw op cultuur, boeken, kranten, sport en hotelovernachtingen. Dat bleek tijdens de behandeling van het Belastingplan in de Tweede Kamer.
De regeringspartijen, die zich vandaag amper mengden in de discussie, steunen de voorstellen van het kabinet. Daarmee is er een meerderheid in de Tweede Kamer. Of die er ook is in de Eerste Kamer moet later blijken.
De Tweede en Eerste Kamer stemmen over alle belastingmaatregelen tegelijk, dus partijen kunnen niet apart de btw-verhogingen verwerpen en andere belastingmaatregelen steunen.
Het kabinet wil vanaf volgend jaar onder meer boeken en sport onder het hoge btw-tarief van 21 procent belasten in plaats van het lage tarief van 9 procent. Dat moet zo’n 2 miljard euro opleveren.
‘Onbegrijpelijk en rancunepolitiek’
Kamerlid Vijlbrief van oppositiepartij D66 heeft met collega-Kamerleden gezocht naar alternatieven zoals een belasting op e-sigaretten en invoering van een suikerbelasting. Dat overleg leidde niet tot grote aanpassingen.
Volgens Vijlbrief pakt het kabinet nu net de verkeerde groepen aan om belastingen te verhogen. Hij benadrukte bijvoorbeeld dat het niet goed gaat met de leesvaardigheid. Hij vindt het daarom onbegrijpelijk om dan de btw op boeken te verhogen.
Ook CDA-Kamerlid Van Dijk toonde zich kritisch. “We voeren enorme debatten over gezondheid en we zien een ramp op ons afkomen als het gaat om zorgkosten. Dat je dan juist sport pakt, dat kan ik oprecht niet begrijpen.”
ChristenUnie-woordvoerder Grinwis vindt dat de maatregelen veel weghebben van ‘rancunepolitiek’. “Musea wel naar het hoge tarief, maar pretparken niet en logies wel naar het hoge tarief, maar kamperen niet.”
SP-leider Dijk zei dat de gevolgen van de maatregelen de inkomensongelijkheid vergroten. Ook GroenLinks-PvdA-Kamerlid Maatoug leverde scherpe kritiek en benadrukte dat het kabinet aan de ene kant versimpeling van de belastingen wil, maar tegelijk allerlei uitzonderingen in het leven roept.
Heinen: gerichter beleid
Minister Heinen van Financiën verdedigde de maatregelen. Volgens hem blijkt uit evaluaties dat het verlaagde btw-tarief ondoelmatige effecten heeft. “Van een laag tarief profiteren ook hoge inkomens en het lijkt ons beter gerichter beleid te voeren.” De minister benadrukte dat het kabinet het kindgebonden budget en de huurtoeslag heeft verhoogd, om armoede gerichter aan te pakken.
De minister herhaalde dat het kabinet op zich wel open stond voor alternatieven voor de btw-verhoging, mits “het netjes gedekt” is. Maar hij wees erop dat er voor alternatieven geen Kamermeerderheid is.
“Dit laat zien hoe lastig ons vak is, want we regeren bij meerderheden en niet voor elke maatregel is een meerderheid te vinden”, zei Heinen. Volgens hem levert bijvoorbeeld een belasting op e-sigaretten veel te weinig op.
Hij erkende dat er ook allerlei uitzonderingen in de maatregelen zitten en dat het proces van wetgeving soms niet de schoonheidsprijs verdient. “Wij zijn politieke partijen, wij battelen met elkaar en om meerderheden te halen komen uitzonderingen tot stand. Iemand zegt dan: ik ben akkoord, maar dan wil ik wel voor een achterban of sector een uitzondering.”