De Tweede Kamer heeft de motie aangenomen van VVD-leider Yesilgöz waarin zij namens PVV, NSC en BBB de wens uitspreekt dat de spreidingswet er voorlopig niet komt. Naast deze vier partijen stemden ook de SGP, FvD en JA21 voor.
Die motie heeft vooral symbolische betekenis. De spreidingswet van demissionair staatssecretaris Van der Burg van Asielzaken regelt dat gemeenten kunnen worden verplicht asielzoekers op te nemen.
Demissionair premier Rutte heeft al gezegd dat het kabinet voorstander van de spreidingswet is en blijft en niets met de wens gaat doen. En dat het aan de Eerste Kamer is om te beslissen hoe het verder gaat met de wet.
Afgang en rookgordijn
De tekst van de motie werd op het laatste moment aangepast, na alle commotie van gisteren en vandaag. De VVD heeft de oproep aan de Eerste Kamer en het kabinet eruit gehaald. Wat nu overblijft is “de wens” dat de spreidingswet er voorlopig even niet komt. Die wens is aan niemand gericht.
D66-leider Jetten, die gisteren veel kritiek op de motie had, spreekt van een afgang. “De scherven bij elkaar vegen na staatsrechtelijk vandalisme”, zegt hij op X. Ook GroenLinks-PvdA-leider Timmermans spreekt van een afgang van Yesilgöz en een rookgordijn om dat te verhullen.
De fractievoorzitters en anderen vonden het niet kunnen dat de vier partijen een oproep deden aan de Eerste Kamer. De Eerste Kamer is net als de Tweede Kamer medewetgever en onderdeel van de volksvertegenwoordiging, met een zelfstandige taak in het parlementaire stelsel.
Spreidingswet kan stranden
Op 3 oktober stemde een meerderheid van de oude Tweede Kamer voor de spreidingswet. Sindsdien ligt de wet ter behandeling in de Eerste Kamer. De Eerste Kamerleden hebben veel vragen aan het kabinet gesteld om te beoordelen of de wet goed in elkaar zit. Op 16 januari gaan ze erover debatteren.
Het is daarbij nog maar de vraag of er in de Eerste Kamer een meerderheid is. Dat hangt op enkele stemmen, onder andere die van de eenmansfracties van 50Plus en Onafhankelijke Politiek Nederland, een samenwerkingsverband van regionale partijen.
Politiek geharrewar
Wat de motie in ieder geval wél heeft veroorzaakt is kritiek in de Tweede Kamer, teleurstelling bij gemeenten en politiek geharrewar achter de schermen. En het signaal dat de vier partijen willen afgeven “dat er een nieuwe meerderheid in de Kamer is” zoals Yesilgöz gisteren zei, is aangekomen.
Vanavond hebben de oude coalitiepartijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie vooroverleg over de ministerraad van morgen. Daar zullen de nodige irritaties worden besproken. En ook morgen tijdens de wekelijkse ministerraad zal dat zo zijn, als fractievoorzitter Yesilgöz weer als demissionair minister bij haar collega’s aanschuift.