Staatssecretarissen Teun Struycken (Rechtsbescherming) en Vincent Karremans (Jeugd) hebben in de Tweede Kamer hun spijt betuigd aan zwaar mishandelde meisje uit Vlaardingen. Haar pleegouders mishandelden het 10-jarige kind zo ernstig, dat ze het ternauwernood overleefde.
“Het systeem dat hen had moeten beschermen, heeft hen gefaald”, zei Karremans tijdens het debat. “Het spijt me verschrikkelijk, ik vind het heel erg.” Hij bood ook zijn excuses aan aan de twee Syrische jongens die eerder in hetzelfde pleeggezin zaten en ook mishandeld werden. Ook de families van de kinderen kregen excuses.
Kamerleden wezen er in het debat op dat er al jarenlang signalen zijn dat er van alles mis is gegaan in de jeugdzorg, maar dat er tot nu toe weinig is veranderd. “Ik hoop dat dit een kantelpunt is, dat dit nooit meer kan gebeuren”, zei ChristenUnie-Kamerlid Don Ceder.
“Als zoveel kinderrechten zijn geschonden, faalt het systeem”, zei Lisa Westerveld (GroenLinks-PvdA). “Dit kan morgen weer gebeuren, zeker in een stelsel waar iedereen de verantwoordelijkheid kan doorschuiven.”
Vier staatssecretarissen
Begin deze week was er een hoorzitting, waarbij de betrokken instanties uitleg moesten geven over hoe het zo mis heeft kunnen gaan in het pleeggezin. Daarbij werd duidelijk dat ze langs elkaar heen werkten en signalen niet bij elkaar brachten. Ook zijn de richtlijnen niet altijd goed gevolgd.
Bij het debat zitten dan ook maar liefst vier staatssecretarissen om uitleg te geven: naast Struycken en Karremans zijn dat Mariëlle Paul (Funderend Onderwijs) en Vicky Maeijer (Zorg). Allemaal zijn ze voor een klein stukje in de jeugdzorgketen verantwoordelijk.
Fundamentele vraag is wie uiteindelijk verantwoordelijk is voor het welzijn van pleegkinderen. Op papier is dat de jeugdbeschermer, die de pleegkinderen regelmatig ziet en spreekt. Maar onder meer Kamerleden Don Ceder (CU) en Hanneke van der Werf (D66) vinden dat er dan wel heel veel verantwoordelijk bij één iemand onderaan de keten komt te liggen.
Meerdere Tweede Kamerleden wilden daarom weten waarom de bestuurders van Enver, de organisatie die het pleeggezin begeleidde, niet zijn ontslagen. “Het kan niet zo zijn dat bestuurders ermee weggekomen”, zegt Patrick Crijns van de PVV. “Wij moeten in de Tweede Kamer een noodknop hebben.”
Staatssecretaris Struycken zei daarop dat hij weinig kan doen, omdat jeugdzorginstanties private organisaties zijn. Daardoor kan alleen de raad van toezicht de bestuurders ontslaan.
Hij liet weten op termijn van die private organisaties af te willen en een centrale instantie meer macht te geven. Hoe hij dat precies voor zich ziet, is nog onduidelijk.
Staatssecretarissen Karremans en Strucyken hebben een ontmoeting gehad met de moeder van het meisje dat is mishandeld in Vlaardingen. “Een emotionele ontmoeting, voor ons allebei”, zei Struycken daarover.
Een woordvoerder van Slachtofferhulp laat de NOS namens de moeder van het meisje weten dat het haar goed doet dat de Kamerleden empathie hebben voor haar situatie. “Ze hoopt dat dit een keerpunt zal blijken te zijn, dat geen enkel kind dit in Nederland nog mee hoeft te maken”.
Op dit moment wordt er gewerkt aan een wetsvoorstel die ouders en kinderen meer rechtsbescherming moet geven bij een uithuisplaatsing. Zo krijgen ze gratis juridische bijstand en moeten kinderen sneller terug naar hun eigen gezin. Daarnaast wordt er gewerkt aan een nieuw stelsel.
