Het kabinet is gevallen omdat de onderlinge verschillen in opvatting tussen de coalitiepartijen over het asielbeleid “helaas onoverbrugbaar” bleken te zijn. Dat heeft premier Rutte gezegd op een persconferentie over de val van zijn vierde kabinet. “Het was geen geheim dat de vier partijen verschillend over dat onderwerp denken.”

“Zeer betreurenswaardig, maar wel een politiek feit”, zei Rutte. Hij bestreed dat de ChristenUnie de stekker uit het kabinet heeft getrokken. De vier partijen zijn volgens hem gezamenlijk tot de conclusie gekomen dat er geen akkoord mogelijk was.

“Dat valt ons allemaal zwaar, ook mij persoonlijk”, zei de premier. “Alle partijen zijn tot het uiterste gegaan, ook vanavond nog.”

Hij ontkende dat hij de afgelopen dagen een nieuwe eis op tafel heeft gelegd door beperking van de gezinshereniging te eisen. “Dat is echt onzin. De vraag over nareizigers lag al maanden op tafel.”

‘Even over nadenken’

Er komen nieuwe verkiezingen, mogelijk half november, en de ministers en staatssecretarissen blijven demissionair op hun post. Ze zullen volgens Rutte “vol bezig blijven met het zo goed mogelijk helpen van Oekraïne in de oorlog”. Hetzelfde geldt voor de afwikkeling van het toeslagenschandaal en de aardbevingsproblematiek in Groningen.

Op de vraag of hij opnieuw lijsttrekker wil worden voor de VVD zei Rutte: “Het is net gebeurd, ik moet daar ook even over nadenken. Maar als u het me nu vraagt, zeg ik ja. Omdat ik de energie ervoor heb.”

Aanstaande maandag is er een Kamerdebat naar aanleiding van de val van het kabinet. Het geplande werkbezoek van Rutte aan het aardbevingsgebied in Groningen wordt daarom uitgesteld.