De val van het kabinet was onvermijdelijk, ook nu blijkt dat de nareiscijfers van gezinsleden van asielzoekers lager uitvallen dan vorig jaar werd gedacht. Dat zeggen demissionair premier Rutte en demissionair minister van Justitie en Veiligheid Yesilgöz tegen de NOS.

Volgens de twee VVD’ers was een hardere lijn op asielbeleid nodig. Dat zeggen ze in een reactie op recente cijfers van de IND. Daaruit bleek dat het bij het zogenoemde gestapelde nareizen het in totaal om 780 ingewilligde gestapelde verzoeken ging in de afgelopen vier jaar.

Die cijfers contrasteren met wat de VVD destijds zei. Zo sprak Yesilgöz van “nareis op nareis”, en hoewel er volgens haar geen exacte cijfers waren, zei ze in de Volkskrant wel te denken dat het om duizenden gevallen ging.

‘Flink overdreven’

Nu blijkt dat het de afgelopen vier jaar om 780 ingewilligde verzoeken ging, zegt D66-fractievoorzitter Jetten dat de cijfers destijds “flink overdreven zijn”. “Ik zette er toen al mijn vraagtekens bij of de nareis op nareiscijfers nou hét probleem in de asielketen waren. Ik ben blij met de cijfers nu die aantonen dat dat fabeltjes zijn. Nareis op nareis bleek niet de bottleneck.” Hij is blij dat de feiten nu op tafel liggen.

“Zo hebben we het ook helemaal nooit aangevlogen” zegt minister Yesilgöz. Ze erkent dat de cijfers lager uit vallen dan gedacht, maar zowel zij als demissionair premier Rutte stelt dat maatregelen om het nareizen te beperken onderdeel waren van een “breder pakket” om de instroom van asielzoekers terug te dringen. “Over dat bredere pakket werden de onderhandelende partijen het destijds niet eens”, zeggen Rutte en Yesilgöz.

Er moest meer gebeuren omdat Nederland voor asielzoekers veel aantrekkelijker was dan omringende landen, zeggen de VVD’ers. Volgens Rutte is het asielprobleem de afgelopen jaren “verdrievoudigd, verviervoudigd”. “Waar vroeger 15.000 tot 20.000 asielzoekers naar Nederland kwamen, is dat de afgelopen jaren gestegen naar 50.000 tot 60.000”, zegt Rutte.

Dat moest volgens hem terug naar wat hij noemt “beheersbare aantallen”, en de vier partijen werden het volgens hem niet eens over een totaalpakket om dat te bereiken.

‘Ging om totaalpakket’

Yesilgöz vindt niet dat ze zich heeft vergist in de cijfers. “Het gaat ook om een combinatie van maatregelen, dat heb ik altijd gezegd. We kwamen helaas niet tot die combinatie. En uit een totaalpakket kun je ook niet zeggen, je haalt er ééntje uit.”

D66-leider Jetten benadrukt tegenover de NOS dat de vier coalitiepartijen juist “al heel ver” waren. Hij vindt het nog steeds heel jammer dat het kabinet in juli viel over iets wat “bij nader inzien minder groot bleek”. Hij is blij dat de cijfers er nu zijn. “Het helpt om te weten wat de echte issues zijn om problemen in de asielketen aan te pakken, in plaats van achter een spook aan te rennen.”

Rutte spreekt verder van een “onzindiscussie”. Toen partijen het niet eens konden worden was het volgens hem “ondenkbaar” dat het kabinet nog door kon gaan.

Kijk hier hoe Rutte, Jetten en Yesilgöz over de IND-cijfers van vorige week en de betekenis ervan van mening verschillen: