PvdA en GroenLinks gaan met een gezamenlijke lijst en één verkiezingsprogramma meedoen aan de verkiezingen van 22 november. De afgelopen week mochten de leden van de twee partijen in een referendum hun mening geven over het bundelen van de krachten: 91,8 procent van de deelnemende GroenLinks-leden stemde voor en 87,9 procent van de PvdA’ers. De uitslag werd bekendgemaakt in Utrecht.

Het was alom de verwachting dat de leden zouden instemmen met de gezamenlijke lijst. Bij eerdere raadplegingen bleek al dat de meeste leden, en ook veel partijprominenten, voorstander zijn van verdere linkse samenwerking. Zo is GroenLinks-leider Jesse Klaver ook lid geworden van de PvdA, liet hij vrijdag weten.

Na het bekend worden van de uitslag zei PvdA-leider Attje Kuiken dat ze zo’n massale steun niet had verwacht. “Dat stemt hoopvol. Mensen hebben grote behoefte aan verandering, aan lucht. Midden in een politiek van wantrouwen, van tegen elkaar zijn, zeggen wij: nee, we doen het samen.”

Geen gouden bergen

GroenLinks-voorman Klaver was emotioneel. “We hebben ontzettend vaak gehoord: dat gaat nooit lukken. Maar dit laat zien dat verandering mogelijk is als je maar blijft geloven.”

‘Verenigd Links’ zal volgens Klaver de komende maanden geen gouden bergen beloven aan de kiezers. “Misschien wordt het voor jou individueel helemaal niet beter. Maar als samenleving worden we er wel beter van.”

Zo werd de uitslag bekendgemaakt:

PvdA en GroenLinks zijn op dit moment de zesde en de zevende partij in de Tweede Kamer met respectievelijk negen en acht zetels. De afgelopen jaren hebben beide partijen bij verkiezingen hun aanhang zien slinken. Door samen te werken hopen ze dat tij te keren.

Strijden met VVD en BBB

In de laatste Peilingwijzer, van 27 juni, staan beide partijen op een bescheiden winst ten opzichte van de verkiezingen van 2021. Gezamenlijk zouden ze op 20 tot 26 zetels kunnen rekenen, en daarmee met de VVD en BBB kunnen strijden om de eerste plaats.

Het is nog niet bekend wie de lijsttrekker van de combinatie gaat worden. Het is de bedoeling dat later deze week bekend wordt hoe die gekozen gaat worden. Er gaan wel namen rond: van de huidige partijleiders Klaver en Kuiken, maar ook van Eurocommissaris Frans Timmermans (PvdA) en de Amsterdamse wethouder Marjolein Moorman (PvdA).

Fusie?

De gezamenlijke lijst en het gezamenlijke verkiezingsprogramma lijken een opstapje naar een volledige fusie van de twee linkse partijen. Daarover zal de komende tijd verder gepraat worden.

Fusies zijn vrij gebruikelijk in de parlementaire geschiedenis. GroenLinks is zelf het resultaat van een fusie tussen PPR, PSP, CPN en EVP in 1990. Ook de PvdA ontstond na de Tweede Wereldoorlog uit een samenwerking van drie partijen.

Andere bekende fusiepartijen zijn het CDA (ontstaan in 1980 uit KVP, ARP en CHU) en de ChristenUnie (na het samengaan van GPV en RPF in 2000).