NSC staat nog steeds open om onderhandelingen te voeren over een kabinet, maar niet “in deze ronde”. Dat zei NSC-leider Omtzigt, die zich gisteren met zijn partij terugtrok uit deze ronde van de formatie, in het RTL-programma Humberto.
Met welke partijen die onderhandelingen gevoerd kunnen worden, liet Omtzigt in het midden. Hij liet doorschemeren dat het ook met “een andere groep” kan zijn en dat het nog steeds zijn voorkeur heeft om een minderheidskabinet te vormen.
In een verklaring noemde NSC het uitblijven van actuele informatie van de overheid over de staat van de financiën een belangrijke reden. “Je bent er weken over aan het praten. Als je niet eens weet dat de stukken op tafel liggen, is er geen fundament”, zei Omtzigt daarover bij Humberto.
Op de vraag of hij denkt dat informateur Plasterk stukken heeft achtergehouden, zei Omtzigt dat hij de informatie “eerder had willen hebben”. Omtzigt: “Ik wist gisteren nog niet eens van het bestaan van de brieven”.
De brieven werden tussen 23 en 31 januari naar de informateur gestuurd. Omtzigt zei pas maandag op de hoogte te zijn gesteld van de stukken. Dat was volgens hem te laat.
De andere onderhandelende partijen reageerden gisteravond teleurgesteld op Omtzigts besluit en zeiden dat ze waren verrast. Informateur Plasterk ontkende stukken te hebben achtergehouden. “Er is informatie gevraagd aan alle ministeries over de financiën. De laatste brieven kwamen vorige week binnen en toen zijn ze allemaal naar de partijen gegaan”, zei Plasterk.
‘Kan veel minder dan gehoopt’
Omtzigt onderstreepte bij Humberto dat de financiën cruciaal zijn in de onderhandelingen: “De belangrijkste vraag in zo’n formatie is of er perspectief is op overeenstemming tussen partijen op financiën”, zei hij. Uit de documenten blijkt volgens Omtzigt dat de schatkist er veel slechter voor staat dan gedacht. “Iemand moet gewoon duidelijk maken hoeveel problemen er met financiën zijn. Er kan heel veel minder dan we gehoopt hadden”.
Gevraagd of dat niet voor alle partijen een gemeenschappelijk probleem is om samen op te lossen, zei Omtzigt dat hij “nu eerst het verslag van Plasterk wil lezen”.
Dat de formerende partijen onderling anders tegen de financiën aankijken, is bekend: VVD en NSC willen het huishoudboekje van de overheid op orde hebben, BBB en PVV hebben daar meer moeite mee. Omtzigt zegt het onverantwoord te vinden beloftes te maken die in de praktijk niet waar te maken zijn.
Onderling vertrouwen
Uit het gesprek bleek dat het onderlinge vertrouwen ook een rol bij Omtzigts beslissing heeft gespeeld. De sfeer tijdens de coalitieonderhandelingen was niet altijd “geweldig”, erkende de NSC-leider.
Hij heeft zich ook gestoord aan het lekken naar journalisten van een vertrouwelijk gesprek tussen de leiders van de PVV, VVD, NSC en BBB maandag, op het ministerie van Justitie
Toch ziet Omtzigt dus nog wel mogelijkheden in een volgende ronde. Verkiezingen zijn op dit moment voor hem “zeker geen reële optie”.
