De NSC-top heeft op een speciale ledenbijeenkomst in Zwolle geprobeerd om de opwinding binnen de partij over de kabinetsformatie te beteugelen. Nadat NSC-leider Omtzigt en zijn secondant Van Hijum op 6 februari plotseling stopten met formatiegesprekken met PVV, VVD en BBB ontstond een “immense” hectiek, erkende NSC-voorzitter Bert van Boggelen op de “bijpraatsessie”. “Het was een achtbaan”.
Er kwamen 2000 mails binnen, er waren ruim 300 opzeggingen en 300 aanmeldingen en de bijeenkomst in Zwolle voor 150 leden zat binnen vijf minuten vol. Omdat niet iedereen naar binnen mocht, konden zo’n 1800 leden online hun vragen en opmerkingen doorgeven.
Passende oplossing
Uit die 2000 ingestuurde mailtjes blijkt dat de NSC-leden nogal verdeeld zijn over de aanpak van hun partijtop. De helft vond het goed dat NSC de formatie met PVV, VVD en BBB vroegtijdig heeft afgebroken. “De andere helft zei: ‘ach wat zonde, doe niet zo moeilijk'”, vertelde de voorzitter.
Er was de NSC-top alles aan gelegen om de leden zoveel mogelijk uitleg te geven over hun werk in Den Haag. In zijn openingsspeech vertelde Omtzigt daarom uitgebreid over de meer “exotische varianten” die nu nog op tafel liggen bij de formatie en waar hij een voorstander van is, zoals een minderheidskabinet of een extraparlementair kabinet.
“Wat misschien op het eerste gezicht vreemd of exotisch lijkt, kan een passende oplossing worden voor de huidige politieke impasse”, aldus Omtzigt. Hij beloofde de zaal ook om constructief mee te werken.
Handvol vragen
Ook legde hij opnieuw uit waarom NSC niet met de PVV in een meerderheids-of minderheidskabinet wil. Er zijn dan wel rechtsstatelijke afspraken gemaakt, maar op basis van de scherpe bewoordingen in het PVV-verkiezingsprogramma ziet Omtzigt het toch niet zitten.
Het is nu niet te zeggen hoeveel steun er onder de NSC-leden is voor de huidige aanpak van de partijtop. Er zijn voor- en tegenstanders van het uitsluiten van de PVV. Maar vanavond konden de leden alleen in groepjes met een Kamerlid vragen en opmerkingen opschrijven, die samengevat werden in een handjevol vragen. Die vragen gingen eigenlijk vooral over de toekomst, hoe NSC verder moet en wat de Kamerleden nu aan het doen zijn.
Eigen geluid
Omzigt en Van Hijum benadrukten vervolgens in hun antwoord dat “vertrouwen” heel belangrijk is en dat “we ook niet moeten doen alsof de formatie een groot drama was”.
Verder zullen de NSC-Kamerleden zich duidelijker profileren in de Tweede Kamer met plannen met een “eigen geluid”. “Als je macht wil uitoefenen, kan dat vanuit de Tweede Kamer, het hoogste orgaan”, aldus Omtzigt.
Jonge partij
Aan het eind van de avond kregen nog een aantal leden het woord. Een spreker bedankte voor “heldere uitleg”, en een andere spreekster was “heel gelukkig” omdat ze het NSC-geluid weer duidelijk gehoord had. De antwoorden op de gestelde vragen zullen nog op de website worden gezet, beloofde Omzigt, die erkende dat er aan de communicatie nog wel wat te verbeteren valt. “We zijn een jonge partij en we maken wel eens een foutje. Maar het zal iedere dag beter gaan.”
Volgende week is een tweede bijeenkomst over de formatie. Op 6 april houdt de partij een congres. Dan zal duidelijk worden of de beroering echt is beteugeld. Op een congres kunnen moties worden ingediend, bijvoorbeeld over het wel of niet regeren met de PVV. Dan kan er worden gestemd. Dan kon vanavond niet.