Door een verbouwing volgend jaar op station Amsterdam Centraal zal de passagiersterminal van de hogesnelheidslijn naar Londen, de Eurostar, slecht bereikbaar worden. Daardoor is er geen ruimte voor paspoortcontrole en zal de Eurostar vanaf juni 2024 maandenlang niet rijden. Vandaag heeft de Tweede Kamer over de zaak gedebatteerd.

Volgens staatssecretaris Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat) is het onvermijdelijk dat de Eurostar een aantal maanden niet kan vertrekken vanaf Amsterdam Centraal. Onderzoeksbureau Studio Bereikbaar heeft drie scenario’s onderzocht waarin Eurostar wél zou kunnen doorrijden, maar bij elke oplossing ligt één partij dwars.

Scenario 1 – Bouwen rondom douane

Een oplossing zou zijn om de marechaussee tijdens de verbouwing zo veel mogelijk bereikbaar te houden. Eurostar en NS International pleiten voor hiervoor. Zo hoeft er geen tijdelijke terminal voor de douane gebouwd te worden en kan de Eurostar gewoon blijven rijden.

De onderzoekers wijzen erop dat hier de kans bestaat op vertraging en treinuitval. Spoorwegbeheerder ProRail is tegen deze optie. De veiligheid van de passagiers zou niet voldoende gegarandeerd zijn als er druk gebouwd wordt.

Scenario 2 – Een tijdelijke terminal

Een ander idee is dat er douane komt in een tijdelijke terminal. Die zou in de Amstelpassage moeten komen, een verbinding tussen de noord- en zuidkant van het station met winkels. Voor NS International is dat een oplossing, zo lang passagiers met een lift of roltrap op het perron kunnen komen, wat nu niet het geval is.

ProRail denkt dat een tijdelijke terminal een kansrijke oplossing is, maar benadrukt dat het verloop van de renovatie onvoorspelbaar is. Daardoor is nog onduidelijk of in dit scenario terminal en perron constant bereikbaar blijven. Door die onzekerheid is dit voor Eurostar geen optie. Ook ProRail is hier niet voor.

Scenario 3 – Douane in Rotterdam

Een derde variant zou zijn om de Eurostar tijdelijk te laten vertrekken vanuit Rotterdam. Van en naar Amsterdam moeten passagiers dan gebruik maken van NS-treinen. Volgens ProRail is dit de beste van de drie oplossingen, omdat de verbouwing op Amsterdam CS dan veilig kan plaatsvinden.

Maar Eurostar en NS International vinden dit onwenselijk. Volgens Eurostar is het juist de snelle verbinding naar Amsterdam die aantrekkelijk is voor veel reizigers.

Staatssecretaris gaat zelf kijken

Staatssecretaris Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat) heeft deze drie scenario’s aan de kant geschoven. Volgens haar zijn de nadelen in alle gevallen te groot en is het onvermijdelijk dat de Eurostar 7 tot 11 maanden niet zal rijden, tussen juni 2024 en mei 2025. Naar aanleiding van Kamervragen en een gesprek met de ceo van Eurostar heeft Heijnen wel toegezegd nog een keer te gaan kijken op Amsterdam Centraal om te zien of de terminal toch niet open kan blijven.

Uiteindelijk is het de bedoeling dat de internationale treinen niet meer vanaf Amsterdam Centraal, maar vanaf Amsterdam Zuid zullen vertrekken. Dat gaat pas na 2036 gebeuren, schrijft de staatssecretaris. De verbouwing van Amsterdam Centraal kan niet wachten, met name omdat de bruggen aan het einde van hun levensduur zijn. Er moest dus een oplossing voor ruim 10 jaar gevonden worden.