In Nederland hebben meer dan 100.000 mensen langer dan een jaar ziek thuis gezeten als gevolg van een covid-infectie. Dat kostte de werkgevers in Nederland per jaar ruim 8 miljard euro, blijkt uit berekeningen van de NOS op basis van nieuwe onderzoeksresultaten van het UMC Groningen.

De impact van corona op werknemers is voor het eerst in Nederland door wetenschappers onderzocht. De onderzoekers presenteerden vanmiddag hun bevindingen van de impact in Noord-Nederland.

De NOS heeft op basis daarvan berekend wat de omvang van de werknemersuitval én de kosten daarvan op regionaal en landelijk niveau zijn. De berekeningen zijn voor kwaliteitscontrole voorgelegd aan de aan de Vrije Universiteit verbonden gezondheidseconoom Xander Koolman.

De meest precieze schatting van de kosten zijn te maken voor de regio Noord-Nederland (Groningen, Friesland en Drenthe). Op basis van de onderzoekspopulatie van het UMCG, die bestaat uit 10.000 werkzame mensen en representatief is voor deze regio, blijkt dat 1,28 procent van de werknemers langer dan een jaar ziek thuis zit na een covidinfectie.

Hoge kosten voor bedrijven

Wanneer dit uitvalspercentage wordt toegepast op de totale werkende bevolking van Noord-Nederland, volgens het CBS 908.000 mensen, betekent het dat 11.622 mensen langer dan een jaar niet werken vanwege corona.

De UMCG-onderzoekers hebben vastgesteld dat de gemiddelde productiviteitskosten per dag, per werknemer 312,72 euro bedragen. Op een gemiddeld werkjaar lopen die kosten op naar 71.300 euro per werknemer. Dat betekent voor Noord-Nederland een kostenpost van ruim 828 miljoen euro.

Omvang waarschijnlijk onderschat

“En waarschijnlijk onderschatten we het probleem dan nog”, zegt onderzoeksleider Sandra Brouwer die tevens hoogleraar Sociale Geneeskunde is. “We hebben niet vanaf het begin naar klachten gevraagd als hersenmist en overgevoeligheid voor prikkels. Dan mis je misschien mensen die vanwege deze redenen uitvallen.”

Zelfs met deze conservatieve schatting zijn de gevolgen op landelijk niveau aanzienlijk. Als het uitvalspercentage van 1,28 procent op de ruim 9 miljoen werkenden in Nederland wordt toegepast zitten meer dan 100.000 mensen langer dan een jaar ziek thuis. Dat kost de werkgevers in Nederland per jaar ruim 8 miljard euro.

Gezondheidseconoom Xander Koolman ziet wel lichtpunten. Zeker als hij naar de ontwikkeling kijkt van de verzuimcijfers die afkomstig zijn van één van de grootste arbodiensten in het land, ArboNed. In 2020 en 2021 was nog 2,5 en 2,2 procent van de werknemers met een corona-infectie langer dan een jaar uitgeschakeld. In 2022 was de langdurige uitval al gedaald naar 0,5 procent.

“Je ziet dat er mensen zijn die toch herstellen. En ook dat de instroom van nieuwe mensen beperkt blijft. Dit past in de internationale trends. Dat komt deels door de immuniteitsopbouw in Nederland vanwege de vele doorgemaakte infecties en vaccinaties. Maar waarschijnlijk ook door de nieuwe virusvarianten die minder leiden tot long covid.”

Onderzoek long covid

Niettemin is de verwachting dat een kleine groep na een corona-infectie voorgoed arbeidsongeschikt zal blijven. Ook vermoeden Amerikaanse wetenschappers dat mensen die gevaccineerd zijn of zonder problemen corona hebben gehad, alsnog long covid kunnen krijgen. Hoe vaker iemand corona krijgt, hoe groter de kans dat sommige klachten chronisch worden.

Kennis over het voorkomen en behandelen van long covid zal daarom belangrijk worden. Maar recent bleek de toekomst van onderzoek naar long covid in Nederland nog onzeker vanwege gebrekkige financiering. Als het goed is wordt in mei een onderzoeksagenda voor long covid gepresenteerd.

Volgens een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid is minister Ernst Kuipers van plan extra budget beschikbaar te maken voor het oprichten van een expertisenetwerk long covid en een meerjarig onderzoeksprogramma. “Volgende maand komt hierover meer duidelijkheid.”