Bestaanszekerheid, klimaat, zorg, migratie en wonen. Dat zijn volgens onderzoeksbureau Ipsos de belangrijkste verkiezingsthema’s voor kiezers. Daarom heeft de NOS in de afgelopen weken juist deze onderwerpen centraal gesteld in een serie gesprekken met stemgerechtigde Nederlanders.

Voor die gesprekken trokken verslaggevers Jeroen Gortworst en Margot Oosterwechel in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen met een mobiel stemhokje door het hele land. Daarnaast maakten we per thema een dataverhaal, dat je op een feitelijk en ongekleurde manier kan helpen om je standpunten te bepalen.

In dit artikel vind je een overzicht van de belangrijkste onderwerpen die we behandelden in aanloop naar de verkiezingen.

Bestaanszekerheid

In Heerlen vroegen we kiezers of ze nog wel kunnen rondkomen. Een man vertelt dat hij statiegeldblikjes raapt en uit prullenbakken haalt, om wat extra’s binnen te halen. “Het is soms best heftig om tot het eind van de maand door te komen.”

Om beter te begrijpen hoe het gaat met minder welvarende Nederlanders zetten we het onderwerp bestaanszekerheid uiteen in vijf vragen en een serie bijbehorende grafieken. Hoe staat Nederland ervoor in de Europese Unie, en waar is het risico op armoede het grootst?

Je leest het in dit artikel:

Klimaat

Op het winderige strand van Texel lieten de eilandbewoners en -bezoekers hun licht schijnen over klimaatverandering. De een vindt dat bedrijven meer verantwoordelijkheid moeten nemen en de ander vliegt minder om de CO2-uitstoot te laten dalen. Een jongen maakt zich soms zorgen over het klimaat: “Ik heb een keer die film gekeken over de watersnoodramp en ik wil niet dat dat nog een keer gebeurt.”

Het toekomstige kabinet zal veel keuzes moeten maken om de klimaatdoelen voor 2030 en 2050 te halen.

In dit artikel lees je hoe we ervoor staan en tonen we een aantal grafieken die de situatie uitleggen:

Zorg

In Middelburg leggen stemmers uit dat ze de zorg een belangrijk verkiezingsthema vinden. Nergens zijn de problemen zo groot als in Zeeland en dat voelen ze daar ook. “In Zeeland kan bijna niks en in Rotterdam word je uitmuntend geholpen”, zegt een man die longkanker heeft gehad.

In 2021 werd het Nederlandse zorgstelsel gezien als een van de best presterende in de wereld, onder meer vanwege de toegankelijkheid. Maar sindsdien is er veel veranderd.

In dit artikel lees je wat er nu zo anders is:

Migratie

Rotterdam is al jaren onlosmakelijk verbonden met het thema migratie: de stad telt ongeveer 170 verschillende nationaliteiten. Het houdt de kiezers daar dan ook enorm bezig. Een migratiestop wordt besproken, maar ook een man uit Syrië komt voorbij, die graag herenigd zou willen worden met zijn moeder.

De aanleiding voor het uitschrijven van deze verkiezingen is migratie: het kabinet viel over de inperking van gezinshereniging van asielzoekers. Bovendien wil een meerderheid (bijna 70 procent) van de Nederlanders het aantal asielmigranten omlaag brengen.

Maar wat zijn de feiten over migratie? Lees het hier:

Wonen

Ten slotte zijn we in Groningen om het te hebben over wonen. Een vrouw is bang dat ze geen huurwoning meer kan betalen. En aan kopen durft ze al helemaal niet te denken. “Natuurlijk denk ik dat we allemaal wel eens dromen om gewoon een eigen huis voor jezelf te hebben. Maar ik weet dat het op dit moment niet kan.”

Zo’n beetje alle politieke partijen zijn het erover eens dat er grote problemen op woongebied zijn, die opgelost moeten worden.

De cijfers en feiten rond de problemen op de woningmarkt vind je hier: