Ondanks het klappen van het Landbouwakkoord moet het kabinet in gesprek blijven met de boerensector, vindt regeringspartij CDA. “Het is onze overtuiging dat we de transitie in de landbouw alleen samen kunnen maken”, zei Kamerlid Eline Vedder tijdens het debat over het mislukken van de onderhandelingen.
“Het is voor ons geen punt, maar een komma”, stelde ze. De goede stukken uit het conceptakkoord dat er lag “moeten niet in de prullenbak”. Vooral jonge boeren moeten een toekomstperspectief krijgen, vindt het CDA.
Vorige week stapte LTO Nederland uit de gesprekken over het akkoord. Daarmee mislukte de poging om met de boeren tot overeenstemming te komen over de toekomst van een duurzamere landbouw. Het kabinet kondigde daarna aan zelf met plannen te komen.
Kalkoen
Verschillende partijen vinden dat LTO Nederland niet “beloond” mag worden voor het weglopen bij de onderhandelingen. “Ik begrijp dat chagrijn”, zei Vedder. “Maar eigenlijk interesseert dat me niet zo heel erg. Het zou niet moeten uitmaken.”
“Ze zeggen wel eens dat je niet met de kalkoen moet onderhandelen over Kerst. Maar wij willen graag dat de kalkoen de Kerst overleeft en gezond het nieuwe jaar in gaat.”
Veel oppositiepartijen hekelen het stuklopen van de onderhandelingen. Volgens PVV-Kamerlid Alexander Kops heeft het kabinet gefaald. “Het kabinet wil de boeren helemaal geen perspectief geven. Het kabinet wil gewoon minder vee en minder boeren”, concludeerde hij.
Caroline van der Plas van BBB kan heel goed begrijpen dat LTO Nederland is weggelopen bij de onderhandelingen. Volgens haar zaten er veel te weinig garanties in voor een goed verdienmodel voor de boeren. Het kabinet was bereid zo’n 13 miljard euro te investeren, maar dat was allemaal nog lang niet in kannen en kruiken, zei Van der Plas.
Volgens GroenLinks-leider Jesse Klaver waren de voorstellen allemaal “veel te vaag”. In een jaar onderhandelen is het kabinet geen stap verder gekomen en daarom is het geen wonder dat het mislukte. Ondertussen houdt het CDA volgens hem het land “in gijzeling” door boven de markt te laten hangen dat het wil heronderhandelen over het jaartal voor de stikstofdoelen.
Ondanks aandringen van verschillende partijen gaf het CDA opnieuw geen duidelijkheid over zijn inzet bij die heronderhandelingen. Kamerlid Vedder zei dat het jaartal (2030 of 2035) voor haar niet zo belangrijk is. “Het is van belang dat de sector het kan meemaken.”
Tandje minder
PvdA-leider Attje Kuiken vindt dat het kabinet zo snel mogelijk met een eigen alternatief voor het Landbouwakkoord moet komen. Nog deze zomer moet het er liggen. “Het is wel een keer klaar”, zei ze. Er lag volgens haar een “goudgerande regeling” voor de boeren, met miljarden voor verduurzaming en uitkopen.
Als het kabinet met een eigen pakket komt, kan het wat de PvdA betreft “best een tandje minder”. Kuiken ziet meer in een hardere aanpak van grote vervuilers, met “duidelijk afrekenbare normen en boetes op vervuiling”.
Regeringspartijen VVD, D66 en ChristenUnie vinden ook dat de tijd van praten nu voorbij is en dat het kabinet zijn eigen plan moet trekken. Als het aan VVD’er Thom van Campen ligt, komt er direct na de zomer meer duidelijkheid.
Vanmiddag komen de ministers Adema (Landbouw) en Van der Wal (Natuur en Stikstof) aan het woord.
