De politieke partijen gaan zich vanaf vandaag echt bezighouden met het proces voor het vormen van een regeringscoalitie. Om 10.30 uur zijn ze allemaal uitgenodigd door Kamervoorzitter Vera Bergkamp. Voor sommigen staat al vast dat zij in de oppositie komen.
Bij deze bijeenkomst wordt een verkenner aangewezen. Die zal op verzoek van de PVV en met instemming van de andere partijen gaat onderzoeken welke coalities er mogelijk zijn en waar de eerste gesprekken met de fractievoorzitters over moeten gaan. De combinatie PVV, VVD, NSC en BBB ligt op dit moment het meest voor de hand.
Rond dezelfde tijd begint ook de ministerraad van het demissionair kabinet. Dilan Yesilgoz (VVD) en Rob Jetten (D66) zullen daar later bij aansluiten omdat zij eerst als voormalig lijsttrekker naar de bijeenkomst van Bergkamp moeten.
Ook in de ministerraad zal worden nagepraat over de verkiezingsuitslag . Het gaat dan niet alleen over het feit dat alle regeringspartijen door de kiezer een stuk kleiner zijn gemaakt. Er moet ook worden besproken hoe de formatie van een nieuw kabinet zou kunnen verlopen en welke taken er nog voor het ‘oude’ kabinet liggen.
Het is voor het eerst dat de kabinetsformatie gaat verlopen via nieuwe, maar vooral duidelijker afspraken die de Tweede Kamer heeft gemaakt. De formatie bestaat uit drie aparte fases: de verkenningsfase (die vandaag begint), de informatiefase (het echte onderhandelen) en de formatiefase (ministers en staatssecretarissen zoeken). Elke fase wordt openbaar en met een verslag afgerond.
Voor de tweede fase worden op een gegeven moment informateurs aangewezen die met de partijen om tafel gaan die er mogelijk wel uitkomen. De Kamer heeft uitgesproken hier een beetje vaart in te willen houden.
Helemaal aan het eind van het proces, in de derde fase, komen er openbare gesprekken of hoorzittingen met kandidaat-ministers. Dat is althans als de coalitiepartijen het daarover eens worden. Want bijvoorbeeld de PVV is daar voor, maar de VVD tegen.