Het kabinet verwacht dat het aantal asielzoekers dat dit jaar naar Nederland komt inderdaad fors hoger uitvalt dan eerder werd gedacht. Waarschijnlijk zullen zich zo’n 70.000 mensen aanmelden. Er wordt gekeken wat er kan worden gedaan aan het hoge aantal verzoeken dat wordt goedgekeurd.
De hoge asielcijfers lekten eerder deze maand al uit naar Nieuwsuur en worden nu bevestigd. Staatssecretaris Eric van der Burg heeft de Meerjaren Productie Prognose (MMP) naar de Tweede Kamer gestuurd en daarin staat dat er dit jaar minimaal 49.000 asielzoekers naar Nederland komen, maar dat het aantal waarschijnlijk zal liggen tussen de 67.000 en 77.000 mensen.
Het waarschijnlijkst is dat er dit jaar rond de 70.000 nieuwe asielzoekers komen. Dat zijn er zo’n 17.500 meer dan eind vorig jaar nog werd gedacht. En als er niets wordt gedaan, zal de stijging de komende jaren verder doorzetten, stelt Van der Burg.
Veel meer opvangplekken nodig
De hoge instroomcijfers betekenen dat het Centraal Orgaan opvang asielzoekers met ingang van 2024 77.100 opvangplekken nodig heeft en dat de achterstanden in de beoordelingen bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) met tienduizenden dossiers zullen oplopen.
Bij gemeenten leidt de hoge instroom tot de “hoogste taakstelling sinds 2015”. Zij zullen huisvesting moeten vinden voor een recordaantal mensen van wie de asielaanvraag wordt goedgekeurd: in de tweede helft van dit jaar zullen 27.300 mensen een verblijfsvergunning hebben gekregen.
“We hebben op dit moment 50.000 plekken, maar heel veel daarvan zijn noodopvangplekken”, zegt Van der Burg. De noodopvang is voor een bepaalde tijd en stopt daarna weer. “Met een verwachting van 70.000 mensen het komende jaar snap je dat ik mij de komende tijd niet zal vervelen.”
Hij erkent dat er vorig jaar veel is misgegaan. “We zullen stevig de schouders eronder moeten zetten om te voorkomen dat dat weer gebeurt. We zullen dit het hoofd moeten bieden. Anders gaan mensen in onze dorpen en steden op straat liggen en dat willen we niet voor hen en ook niet voor onze samenleving.”
Van der Burg kondigt in zijn brief aan dat hij in elk geval zo snel mogelijk iets wil doen aan het aantal asielaanvragen dat wordt goedgekeurd. Dat aantal stijgt sinds 2020 en ligt inmiddels hoger dan in andere Europese landen.
Dat komt volgens het kabinet onder meer door uitspraken van de rechter, waardoor de IND steeds vaker moet aantonen waarom een bepaalde asielzoeker geen recht heeft op een verblijfsvergunning.
Dit moet veranderen, vindt Van der Burg, omdat Nederland anders te aantrekkelijk wordt als land van bestemming. Hij wil daarom minder naar hele groepen asielzoekers kijken (en waar die vandaan komen) en meer naar individuele aanvragen.
Kabinet wil grip krijgen op migratie
Achter de schermen praat het kabinet al een paar maanden over manieren om meer grip te krijgen op migratie. Het gaat daarbij niet alleen over asielzoekers, maar ook over arbeidsmigranten en studenten. Naar verwachting komt hier in mei iets over naar buiten.
Verder heeft Van der Burg een zogeheten spreidingswet gemaakt, waarmee gemeenten desnoods kunnen worden gedwongen om een bijdrage te leveren aan de asielopvang. Deze wet moet nog worden behandeld door de Tweede en Eerste Kamer.
