Hoe reageert Nederland op de verrassend grote verkiezingsoverwinning van de PVV? In gebieden waar Geert Wilders bovengemiddeld scoorde, zijn veel kiezers blij en hopen ze dat hij de kans krijgt om zijn beloftes waar te maken, zeggen ze tegen de NOS en de regionale omroepen.
“Nederland staat op een punt waar we niet willen staan, en dat is te wijten aan het afbraakbeleid van de afgelopen twaalf jaar. Deze mensen zijn toe aan wat anders”, zegt een sportschoolhouder in de vroege ochtend in het Zuid-Hollandse Westland (33 procent voor de PVV).
Die roep om verandering is ook te horen bij zijn klanten: “We moeten zelf op nummer één komen te staan”, zegt een sportende vrouw. Haar vriendin zegt dat Nederland “moet gaan minderen met pamperen. Ik heb niets tegen buitenlandse mensen die hier wonen en werken, maar het moet een beetje minder worden met binnenhalen. Ik ben helemaal niet van ‘sluit maar moskeeën’ ofzo, iedereen mag doen en laten wat hij wil, maar ik denk dat we in Nederland iets te veel worden gezien als het walhalla.”
Ook in Volendam (43 procent voor PVV) zijn veel inwoners vanochtend verheugd, zeggen ze tegen NH Nieuws. Een bezoeker van een tankstation daar vindt het “verfrissend en nieuw” dat Wilders nu aan zet is, en hoopt dat die zich nu gaat inspannen “voor de Nederlanders.” Een andere klant noemt is blij omdat de andere politieke partijen “allemaal tegen Wilders waren. Laat hem het nu maar waarmaken.”
In Groningen werd er zo gereageerd op de grote zege van de PVV:
In het Twentse Ootmarsum werd NSC van Pieter Omtzigt de grootste partij, op ruime afstand gevolgd door de PVV. Veel bezoekers aan een weekmarkt daar zeggen liever Omtzigt of BBB als winnaar te hebben gezien, maar kunnen goed leven met een kabinet met Wilders.
“Ik heb niets met opmerkingen als ‘minder, minder, minder'”, zegt een man, “Wilders zegt het soms niet helemaal goed. Maar als het NSC een akkoord met ze kan sluiten, heb ik daar geen problemen mee.”
Veel andere kiezers in Dinkelland noemen de in hun ogen bovenmatige aandacht voor “het klimaatgebeuren” en de woningcrisis als reden om blij te zijn met Wilders als grootste. “Mensen zijn het zat”, zegt een vrouw tegen de NOS. “Er moet meer aan jongeren gedacht worden, hier in Nederland zelf. Mensen uit het buitenland krijgen van alles en nog wat, en onze eigen jongeren kunnen geen woning vinden.”
‘Nederland is verhard’
In de aanloop naar de verkiezingen toonde Wilders een ander gezicht dan voorheen, hij zei ‘milder’ te zijn geworden , op jacht naar een gewenste verkiezingsoverwinning en een mogelijke coalitie.
Maar veel Nederlanders met een migratie-achtergrond zijn niet vergeten dat hij in 2009 belasting wilde invoeren op hoofddoeken (‘kopvoddentaks’), en in 2014 na de gemeenteraadsverkiezingen opriep tot minder Marokkanen in Nederland, waarbij zijn aanhang “minder, minder, minder” scandeerde. Wilders is hiervoor tot aan de Hoge Raad veroordeeld wegens groepsbelediging.
“Een partij die islamofobie als speerpunt heeft is de grootste partij van het land geworden”, zegt de koepel van islamitische organisaties SPIOR in een persverklaring. “Wilders is niet milder geworden, Nederland is verhard.”
Ook elders in het land reageren kiezers bezorgd op een mogelijk kabinet met de PVV:
Het Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders krijgt veel signalen dat de achterban zich zorgen maakt over een toekomst in Nederland. “Veel sleutelfiguren in de wijken, lokale organisaties en buurtwerkers krijgen nu bezorgde vragen van kinderen en vrouwen, in de trant van: wat gaat er nu met ons gebeuren?”
“Ik vind het wel erg ja. Het is zijn ideologie en manier van praten”, zegt een jongen op straat in Rotterdam. “Ik ben dat ‘minder, minder’ ook niet vergeten. Mensen zeggen wel dat dat het verleden is, maar het zegt iets over hem als persoon.”
Op sociale media regent het intussen opmerkingen met vrees en galgenhumor van Nederlanders met een migratie-achtergrond, die zeggen zich zorgen te maken over hun toekomst. Velen grappen over koffers die maar vast gepakt worden.
Een greep uit de vele grappen die nu gedeeld worden op sociale media:
Maar ook in PVV-bolwerken zijn er mensen te vinden die de toekomst bezorgd tegemoet zien. “Ik schaam me diep”, zegt een vrouw op de markt in Ootmarsum. “Ik vind het verschrikkelijk. Ik werk zelf veel met mensen van niet-westerse afkomst, en dat zijn heel lieve, hardwerkende mensen. Ik hoop niet dat dit een teken is dat dat samenleven niet meer gaat werken in de toekomst.”