Coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB zijn het niet met elkaar eens over het verhogen van de NAVO-norm. Dit kabinet geeft 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp) uit aan defensie, maar als het aan NAVO-baas Rutte en de Amerikaanse president Trump ligt, gaat dat percentage fors omhoog.
PVV en BBB vinden het niet nodig om de NAVO-norm van 2 procent te verhogen. ,,Geen goed idee”, laat Geert Wilders weten aan Nieuwsuur. Volgens BBB-leider Caroline van der Plas zit het kabinet ‘al heel krap in de begroting’. ,,Althans, dat is wat de minister van Financiën aangeeft. Je kunt het bijna niet rijmen dat je fors meer geld uitgeeft aan defensie en vervolgens brandstof en energie veel duurder maakt.”
Lidstaten van de NAVO zouden op dit moment 3,6 à 3,7 procent van hun bruto binnenlands product in defensie moeten investeren om toekomstige doelen van de militaire alliantie te halen. Dat zei Mark Rutte, de secretaris-generaal van de NAVO, eerder deze maand in het Europees parlement.
Jaarlijks 10 miljard euro
Nederland geeft nu bijna 2 procent uit. Als dat omhoog gaat naar 3 procent, moet er jaarlijks zo’n 10 miljard euro bij. De Amerikaanse president Trump wil zelfs dat de NAVO-norm naar 5 procent gaat. Overigens haalt de Verenigde Staten die norm zelf niet. In 2024 gaf het land 3,38 procent van het bbp uit aan defensie.
,,Dit is een soort openingsbod vanuit Trump”, zegt VVD-leider Dilan Yesilgöz. Ze begrijpt de wens van Rutte en Trump voor een hogere NAVO-norm, maar wil niet zeggen hoe hoog de norm moet worden.
,,We moeten echt waakzaam zijn op onze vrijheid en veiligheid”, aldus Yesilgöz. ,,Dat is niet vanzelfsprekend, en dat betekent investeren in defensie. Per definitie. Blijft het bij 2 procent? Ik denk het niet, dus we zullen in de toekomst meer moeten investeren.”
Niet enthousiast
Met die houding staat de VVD vooralsnog alleen in de coalitie. Coalitiepartner NSC is niet enthousiast over een hogere norm. ,,Zo ver zijn we nog niet”, zegt waarnemend NSC-fractieleider Nicolien van Vroonhoven. ,,Zo’n discussie moeten we heel voorzichtig voeren.”
Het kabinet liet de afgelopen weken doorschemeren juist wél te voelen voor een hogere NAVO-norm. Zo zei minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken dat ‘er meer nodig zal zijn’.
De verwachting is dat een nieuwe NAVO-norm hoog op de agenda zal staan bij de NAVO-top die in juni wordt gehouden in Den Haag. Ook in aanloop naar de Voorjaarsnota wordt binnen het kabinet gesproken over extra geld voor defensie.
