In de laatste Peilingwijzer voor de verkiezingen staan drie partijen op vergelijkbare hoogte.
De PVV heeft vooral in de laatste fase van de campagne terrein verloren en staat nu op 24 tot 28 Kamerzetels. GroenLinks-PvdA blijft juist week na week stabiel op 22 tot 26, terwijl D66 onder leiding van Rob Jetten verder is doorgegroeid naar 21 tot 25.
Kort daarachter komt het CDA met 18 tot 22 zetels, op de voet gevolgd door de VVD op 15 tot 19. JA21 staat een stuk lager met 9 tot 12.
De Peilingwijzer berekent een gewogen gemiddelde van de zetelpeilingen van Ipsos I&O en Verian/EenVandaag. Politicoloog Tom Louwerse, de maker van de Peilingwijzer, zegt dat er enkele verschillen zijn tussen de bureaus. Zo schat Verian de PVV zes zetels hoger in dan Ipsos I&O doet.
Verschuivingen
De trend voor de partij van Geert Wilders is bij beide bureaus de afgelopen week wel dalende. Kiezers die bij de PVV weglopen, zeggen dat vaak te doen omdat het steeds duidelijker wordt dat de PVV niet gaat meeregeren. De groei van D66 is voor een belangrijk deel te verklaren uit het goede imago van Rob Jetten en zijn optreden tijdens debatten.
Andere partijen die in de loop van de verkiezingscampagne winst hebben geboekt, zijn Forum voor Democratie, dat inmiddels op 4 tot 6 zetels uitkomt, en 50Plus, met 1 tot 3 zetels.
Er zijn ook partijen die juist iets zijn teruggezakt. Dan gaat het bijvoorbeeld om Volt, dat nu op 1 tot 3 zetels staat. Ook het CDA heeft zetels ingeleverd de voorbije maand.
De overige kleinere partijen laten niet of nauwelijks beweging zien: BBB en de SP staan nog op 3 tot 5 en Denk, de Partij voor de Dieren, de SGP en de ChristenUnie op 2 tot 4. NSC blijft onveranderlijk op 0 tot 1.
Andere partijen, met name BIJ1, BVNL en Vrede voor Dieren, worden in het onderzoek van Ipsos I&O wel af en toe genoemd, maar onvoldoende voor een zetel.
Velen nog zwevend
Louwerse onderstreept dat ook de slotpeilingen geen voorspeller zijn van de verkiezingsuitslag. Dat is alleen al zo omdat een belangrijk deel van de kiezers pas op het laatste moment besluit: op verkiezingsdag zelf of vlak daarvoor. Ipsos I&O schat dat 39 procent van de kiezers nog geen definitieve keuze heeft gemaakt; Verian denkt 35 procent. Deze late beslissers zitten niet in de slotpeilingen.
Louwerse wijst erop dat er de laatste zes verkiezingen bij de uitslag steeds een verschil is geweest van minstens 5 zetels voor minimaal een partij vergeleken met de slotpeilingen.
Verantwoording
De NOS publiceert in aanloop naar de Kamerverkiezingen van 29 oktober regelmatig de Peilingwijzer, die zetelpeilingen van Ipsos I&O en Verian/EenVandaag samenvoegt. Meer over de methode erachter is te vinden op de website van de maker, politicoloog Tom Louwerse van de Universiteit Leiden.
