Het nieuws dat het kabinet overweegt om benzine en diesel te mengen met duurdere biobrandstof en de aanschafbelasting op benzine- en dieselauto’s te verhogen roept veel reacties op. Benzine en diesel worden mogelijk zo’n 5 tot 10 cent per liter duurder. En de aanschafbelasting (bpm) wordt mogelijk verdubbeld.
Minister Jetten voor Klimaat en Energie (D66) wil hiermee bereiken dat er minder ‘fossiele’ kilometers gereden worden en dat meer mensen een (tweedehands) elektrische auto aanschaffen. Bij de NOS kwamen veel bezorgde reacties binnen naar aanleiding van dit nieuws.
Politiek verslaggever Marleen de Rooy: “Verschillende mailschrijvers zeggen dat veel Nederlanders zich helemaal geen elektrische auto kunnen veroorloven omdat die auto’s te duur zijn. En dat zij ‘nu ook nog eens extra gestraft worden met dure benzine’. Het vergroot de ‘vervoersarmoede’. ‘Ik heb het idee dat deze regering er alleen is voor de rijkere mensen in dit land’, schreef een ander.”
‘Hij mag ff bij ons komen wonen’
Een ander bezwaar is dat mensen buiten de Randstad vaak zijn aangewezen op hun auto omdat er onvoldoende openbaar vervoer is. “Hij mag ff bij ons komen wonen. Op de boerderij 5 km van het dorp.” Zij hebben geen echte keuze, zeggen zij. Dat geldt ook voor mensen met gezondheidsproblemen of een beperking, die op hun auto zijn aangewezen.
Er zijn ook positievere reacties, van mensen die het op zich eens zijn met het streven van het kabinet om de klimaatdoelen te halen. Maar dan moet wel het openbaar vervoer beter en goedkoper worden, vinden ze. En elektrisch rijden zou voor iedereen betaalbaar moeten worden.
Ook deskundigen en specialisten reageren op de plannen. Volgens Martien Visser, lector energietransitie aan de Hanzehogeschool Groningen, wijzen cijfers uit dat hogere benzineprijzen er niet toe leiden dat mensen minder de auto pakken:
Autobranchevereniging Bovag onderschrijft de klimaatdoelen van het kabinet maar vindt wel dat autorijden betaalbaar moet blijven. De volledige overstap naar elektrisch rijden gaat nog lang gaat duren, zei voorzitter Han ten Broeke bij het radioprogramma Spraakmakers. “Er rijden nu 360.000 elektrische auto’s in Nederland op een totaal van 9 miljoen. Dat zijn er veel minder dan mensen aannemen.”
Tot die tijd moeten de alternatieven, inclusief auto’s die op benzine of diesel rijden, betaalbaar blijven, vindt Ten Broeke: “Dat het kabinet nu denkt aan hernieuwbare brandstoffen is positief, maar die moeten dan niet te duur worden.” Eerder stelde Bovag daarom, samen met onder andere de ANWB en Natuur en Milieu, voor de accijnzen op biobrandstoffen te verlagen.
Volgens Herman Vollebergh, hoogleraar economie en milieubeleid aan Tilburg University, kan het kabinet ook overwegen om mensen te stimuleren zuinigere benzineauto’s te kopen. “De nieuwe modellen zijn allemaal zuiniger.” Hij suggereerde op NPO Radio 1 een sloopregeling in te voeren, waarbij je geld krijgt als je je oude auto inlevert.
Politieke discussie
Ook de politiek vraagt zich af welke bijdrage schoner autorijden kan leveren aan het halen van de klimaatdoelen. En welke effecten dat heeft op burgers en bedrijven. En dan is autorijden nog maar een klein onderdeel van het totale pakket aan klimaatmaatregelen dat minister Jetten heeft voorgesteld.
Het kabinet en de coalitiefracties van VVD, D66, CDA en CU praten er vandaag weer over. Voor de VVD als ‘autopartij’ ligt de discussie gevoelig. Maar dat geldt zeker ook voor D66 als ‘klimaatpartij’. Het streven is om er voor 1 mei knopen over te hebben doorgehakt.