Het is nog steeds niet duidelijk of de wet die ertoe moet leiden dat asielzoekers beter over het land worden verdeeld, de eindstreep haalt. De BBB, de partij die bepalend is voor voldoende steun in de Eerste Kamer, liet vanavond in de Tweede Kamer nog niet het achterste van haar tong zien.
Verschillende voorstanders van de spreidingswet wilden van BBB-leider Van der Plas weten wat voor haar cruciale elementen zijn om ermee in te stemmen. Maar Van der Plas hield haar kaarten voor de borst. Ze wil haar eindoordeel over de wet pas vellen als demissionair staatssecretaris Van der Burg op de vragen en wensen van de Kamer heeft gereageerd.
Op haar eigen wensenlijst staat een asielquotum. Ze wil niet meer dan 15.000 asielzoekers per jaar toelaten, inclusief gezinshereniging. Dat is fors minder dan de ruim 46.000 mensen die vorig jaar naar Nederland kwamen.
Opvang afkopen
Van iedere asielzoeker boven het quotum wil BBB de opvang afkopen, voor zo’n 20.000 euro per persoon. Daarvoor bestaat een regeling van de Europese Commissie. Het geld gaat naar landen die extra asielzoekers opvangen.
Verder wil Van der Plas dat de wet zo wordt aangepast dat asielzoekers over gemeenten worden verspreid op basis van inwoneraantal. Nu komen azc’s nog vaak terecht in plattelandsgemeenten met weinig inwoners.
Ook wil ze gemeenten niet dwingen om asielzoekers op te nemen. In het wetsvoorstel gebeurt dat als de gemeenten vrijwillig niet genoeg plekken aanbieden.
BBB wil in ieder geval steun voor deze wijzigingsvoorstellen. Maar of dat ook betekent dat de partij dan de wet in zijn geheel steunt, is nog niet zeker. Dat hangt volgens Van der Plas ook af van de steun voor wijzigingsvoorstellen die andere partijen indienen.
Meer tijd voor gemeenten
Zo ligt er een voorstel van het CDA, om gemeenten meer tijd te geven om opvangplekken te regelen. Dat plan kan op een ruime meerderheid rekenen.
Veel rechtse partijen in de Tweede Kamer blijven fel tegen de wet, die ze de dwangwet noemen. PVV, JA21, Forum voor Democratie, SGP en de Groep Van Haga zijn ervan overtuigd dat een eerlijkere verdeling van asielzoekers over hel land een aanzuigende werking zal hebben. “Het is een uitnodiging aan de wereld: kom maar, er is altijd plaats”, zei JA21-Kamerlid Eerdmans.
Daarnaast vinden ze dat het zelfbeschikkingsrecht van gemeenten wordt aangetast als ze gedwongen kunnen worden opvang te accepteren.
Zes uur spreektijd
Ook de VVD, de partij van demissionair staatssecretaris Van der Burg, ziet niets in de spreidingswet. Net als de andere tegenstanders wil die partij dat er eerst iets aan de instroom van asielzoekers wordt gedaan. Ons land kan het niet meer aan, is hun stelling.
PVV-Kamerlid Markuszower had maar liefst zes uur spreektijd aangevraagd, waarvan hij er twee volmaakte. Daarin stelde hij allerlei vragen over het asielbeleid van het kabinet. Volgens de andere partijen is het een ongewenste poging om het wetgevingsproces te frustreren. Ook staan er nog andere sprekers op de lijst. De verwachting is dat het debat tot diep in de nacht doorgaat. Morgen zal Van der Burg dan reageren.