Hoe kan ik stemmen?
Tweede kamer in vogelvlucht
Nederlanders met kiesrecht mogen elke 4 jaar – of vaker als een kabinet valt en er ontbindingsverkiezingen worden gehouden – kiezen wie hen vertegenwoordigen in de Tweede Kamer. De Tweede Kamer vormt samen met de Eerste Kamer het Nederlandse parlement (in de Grondwet Staten-Generaal genoemd).
De Tweede Kamer bestaat uit 150 leden. De belangrijkste taken van de Tweede Kamer zijn: het controleren van de regering en het maken van nieuwe wetten. Het kabinet (bestaand uit de minister-president, ministers en staatssecretarissen) wordt niet gekozen. Na de Tweede Kamerverkiezing onderhandelen politieke partijen om een coalitie te vormen die de steun van een meerderheid in de Tweede Kamer heeft.
Stemmen
Om te mogen stemmen bij Tweede Kamerverkiezingen, moet een kiezer de Nederlandse nationaliteit hebben, 18 jaar of ouder zijn en niet uitgesloten zijn van het kiesrecht. Kiesgerechtigden krijgen uiterlijk 14 dagen voor de verkiezingen op hun huisadres een uitnodiging om te stemmen: een stempas. Uiterlijk 4 dagen voor de stemming krijgen kiesgerechtigden thuisbezorgd: de kandidatenlijst, adressen en openingstijden van stemlokalen en mobiele stembureaus.
Kiesgerechtigheid
Het actief kiesrecht is het recht om te stemmen. Het passief kiesrecht is het recht om gekozen te worden. De voorwaarden voor het actief kiesrecht voor de Tweede Kamer zijn: de kiezer heeft de Nederlandse nationaliteit, is 18 jaar of ouder en is niet uitgesloten van het kiesrecht.
De eisen om te mogen stemmen, gelden ook voor inwoners van Caribisch Nederland. Dat zijn de eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Nederlandse inwoners van de eilanden Aruba, Curaçao en Sint Maarten kunnen alleen stemmen wanneer zij ten minste 10 jaar ingezetene van Nederland zijn geweest of in Nederlandse openbare dienst op één van deze eilanden werkzaam zijn (evenals hun partner en kinderen). Voldoet een kiezer aan deze eisen, dan kan hij zich bij de gemeente Den Haag laten registreren als ‘kiezer in het buitenland’
Stempas
Kiezers krijgen – uiterlijk 14 dagen voor de verkiezingen – op hun huisadres een uitnodiging om te stemmen: een stempas. Met een stempas kan de kiezer in elk stembureau binnen de gemeente stemmen. De kiezer neemt deze pas op de dag van stemming mee naar het stembureau, samen met een identiteitsbewijs. Dit mag overigens ook een maximaal 5 jaar verlopen ID-bewijs zijn. Is een kiezer niet in de gelegenheid om zelf zijn stem uit te brengen, dan kan hij dit bij volmacht door iemand anders laten doen.
Op de stempas staat het adres van het voor de kiezer dichtstbijzijnde stembureau. Dit neemt niet weg dat een kiezer in een stembureau naar keuze binnen de gemeente zijn stem kan uitbrengen.