De Algemene Rekenkamer roept politieke partijen op hun verkiezingsprogramma’s vooral simpel te houden.

Volgens waarnemend president van de Algemene Rekenkamer Irrgang moeten partijen vooral goed letten op de uitvoerbaarheid van de programma’s. In interviews in de de Volkskrant en in het NOS Radio 1 Journaal roept Irrgang partijen op zich daar nu al goed in te verdiepen.

Partijen die nu aan hun programma’s werken schrijven vaak op wat ze willen veranderen in ons land, en komen met voorstellen voor nieuw beleid. “Maar daarbij kunnen ze beter meteen goed kijken naar de uitvoerbaarheid ervan”, zegt hij.

Want bij veel plannen komt de uitvoering terecht bij instanties als bijvoorbeeld de Belastingdienst en het UWV. “En die kunnen door problemen met IT-systemen of personeelstekorten de plannen of grote veranderingen mogelijk helemaal niet snel aan”, aldus Irrgang.

Ingrijpende afspraken

Hij waarschuwt partijen dus daar goed naar te kijken, voordat er ingrijpende afspraken in een regeerakkoord komen te staan die achteraf niet uitvoerbaar lijken. “In het regeerakkoord staan eigenlijk een soort arbeidsvoorwaarden voor ministers. Als helemaal aan het eind van de formatie, of pas tijdens het wetgevingsproces, een aantal maatregelen niet goed uitvoerbaar blijken, ben je eigenlijk al te laat.”

Volgens de waarnemend president van de Rekenkamer leert de ervaring dat het moeilijk is achteraf nog iets te veranderen aan coalitieafspraken.

‘Met uitvoerders om tafel’

Irrgang wijst erop dat het bij de vorige formatie bijvoorbeeld misging met de plannen voor de hervorming van de vermogensbelasting. In het regeerakkoord stond toen dat het kabinet inkomsten uit vermogen wilde belasten op basis van werkelijk rendement.

Dat was in zijn ogen niet goed uitgewerkt en bleek op sommige punten niet uitvoerbaar. Staatssecretaris Van Rij (Belastingdienst) gaf dat in een interview in NRC ook toe. Er was aan de formatietafel niet goed gesproken over wat een reëel rendement is.

Irrgang adviseert partijen bij het maken van de programma’s bijvoorbeeld van tevoren met uitvoeringsinstanties om tafel te gaan, om te bespreken wat realistisch en uitvoerbaar zou kunnen zijn.

De verkiezingen zijn op 22 november. Irrgang realiseert zich dat er enige tijdsdruk is, maar des te belangrijker noemt hij het om vooral op de uitvoerbaarheid van plannen te letten.