Het kabinet kan in de Eerste Kamer niet rekenen op steun voor noodmaatregelen om de asielinstroom te beperken. Oppositiepartij SGP wil dat het kabinet kiest voor een ‘ordentelijke route’ waarbij het parlement niet buitenspel wordt gezet. Zonder steun van de SGP kan het kabinet mogelijke noodmaatregelen niet lang volhouden.
PVV-minister Marjolein Faber wil het noodrecht gebruiken om snel asielmaatregelen te nemen. Die maatregelen hoeven dan niet eerst langs de Tweede en Eerste Kamer voor goedkeuring. Binnen coalitiepartij NSC leven daarover grote bezwaren, maar voor PVV-leider Wilders is het een halszaak.
Nadat de nieuwe maatregelen zijn doorgevoerd, moeten beide kamers er alsnog over stemmen via een ‘voortduringswet’. Daarmee kan de Eerste Kamer dus alsnog een stok in de wielen steken van Fabers plannen. De coalitie heeft in de Eerste Kamer geen meerderheid.
Spoedwet
De SGP in de senaat heeft liever dat het kabinet met een spoedwet komt in plaats van noodmaatregelen. Bij een spoedwet wordt het parlement wel vooraf geraadpleegd, maar verloopt de procedure sneller dan bij normale wetten.
“Ik zou de PVV willen meegeven: kies voor een route waarin we snel het probleem aanpakken en zorgvuldig handelen”, zegt SGP-senator Peter Schalk tegen Nieuwsuur. “En dan zou wat ons betreft een spoedwet én steviger zijn, maar ook stabieler naar de toekomst.”
Voor een meerderheid in de senaat heeft het kabinet 38 van de 75 zetels nodig. Coalitiepartijen PVV, VVD en BBB (NSC is nog niet vertegenwoordigd in de Eerste Kamer) hebben samen 30 zetels. Met de rechtse oppositiepartijen JA21 en FvD komt de coalitie aan 35 zetels. Dan is ook de steun van SGP (2 zetels) en een eenpitter zoals 50Plus nodig voor een meerderheid.
‘Voorbarig’
50Plus-fractievoorzitter Martin van Rooijen wil niet zeggen hoe hij denkt over het noodrecht. “Dat is nu te voorbarig”, laat hij weten.
Van oppositiepartij CDA is bekend dat de partij tegen de inzet van noodmaatregelen is. Ook die partij heeft, net als andere oppositiepartijen, liever dat het kabinet met een spoedwet komt.
GL-PvdA is van plan om volgende week, bij de Algemene Politieke Beschouwingen in de Eerste Kamer, een motie in te dienen tegen het noodrecht. “De Eerste Kamer moet positie bepalen waar zij staat in het debat over democratie en rechtsstaat”, vindt Paul Rosenmöller (GL-PvdA).
Politiek duider Arjan Noorlander
“Dit is een nieuw struikelblok voor de plannen van Asielminister Faber. Ze kan de wet, omdat ze een noodsituatie wil uitroepen, wel snel invoeren, maar vroeg of laat zal de Eerste Kamer haar naar verwachting terugfluiten.
Tegelijkertijd hoor je ook dat dit wel eens de elegante uitweg kan zijn voor de coalitiepartijen. Als de Eerste Kamer het verwerpt, is het niet de schuld van Omtzigt of van Wilders. Zo kunnen de coalitiepartijen er dus zonder ruzie uit komen en op een vreedzame manier concluderen dat ze het noodrecht achter zich moeten laten. Het kan dus ook een blessing in disguise zijn.”
