Er wordt niet verder onderhandeld over een landbouwakkoord. Volgens de overgebleven partijen aan tafel is het zonder de grootste landbouworganisatie niet geloofwaardig meer om door te praten. LTO Nederland stapte er gisteravond uit. Daarom is nu besloten om te stoppen met het gehele proces.

Minister Piet Adema sprak sinds december met verschillende partijen over de toekomst van de landbouw tot 2040. Het ging over veranderingen die moeten worden doorgevoerd om te komen tot een halvering van de stikstofuitstoot in 2030. Het akkoord was bedoeld om de boeren, die vrezen voor de toekomst van hun bedrijf, weer perspectief te geven.

Adema zei na afloop van een overleg met de overgebleven organisaties dat het vandaag een bijzonder trieste dag is voor de landbouw en de natuur, die door een reductie van de stikstofneerslag zou kunnen herstellen. “Dit is een ongelooflijk gemiste kans.”

Volgens hem had er deze week een goed akkoord gesloten kunnen worden, maar durfde LTO de laatste stap niet te zetten. Hij zegt dat dit hem ook gezien de onderlinge sfeer gisteren aan tafel zeer heeft verbaasd. Het kabinet heeft wat hem betreft “herhaaldelijk grote stappen richting de agrarische sector gezet”. Adema: “Er lagen hele duidelijke afspraken waarmee de landbouw echt in transitie zou kunnen gaan naar een duurzame toekomst”.

Teleurstelling bij onderhandelaars

Volgens de minister is de teleurstelling en desillusie bij de andere onderhandelaars zeer groot. “En ook het onbegrip, ik zeg het maar eerlijk.”

Douwe Monsma van Biohuis, een organisatie van biologische boeren zegt dat er veel tijd in is gestopt. “Het is jammer dat het helemaal op het einde niet tot zijn recht komt.”

Ook de supermarkten vinden het mislukken van het akkoord jammer. “Onze speciale aandacht ging uit naar markt en keten. Daar hadden we goede afspraken over. Die gaan wij ook uitvoeren.”

De provincies wijzen erop dat een akkoord hun houvast had kunnen bieden. “Wij zijn gebiedsregisseur; we willen de gebiedsprocessen op een goede manier doen om de water-, natuur en klimaatdoelen te halen, met toekomstperspectief voor de landbouw. Wij gaan ons nu verstaan hoe we de doelen halen, zonder landbouwakkoord”, zeggen ze in een reactie.

Hank Bartelink van LandschappenNL denkt dat “alles” nu vertraging oploopt. “Dat betekent overigens niet dat we elkaar nooit meer zien. De urgentie in het landelijk gebied is giga. Het zal helpen als we op landelijk niveau met elkaar grote afspraken maken, al is het maar om te voorkomen dat in elk gebiedsproces het wiel opnieuw moet worden uitgevonden.”