Partijen in de Tweede Kamer willen dat minister Wiersma van Landbouw een nieuwe brede uitkoopregeling voor veehouders eerder gaat openstellen dan ze plan was. Wiersma zei eerder dat ze denkt dat boeren zich in 2026 voor zo’n regeling kunnen melden, maar veel partijen in de Kamer willen dat naar voren halen.
Onder meer de ChristenUnie, VVD, CDA, SP, GroenLinks-PvdA, D66 en NSC vinden dat de tijd dringt. Per volgend jaar komen veel veehouders door enorme mestoverschotten in de problemen. Als er niet tijdig een goede regeling komt dreigt een harde koude sanering, vrezen de partijen.
Nederlandse boeren mogen per volgend jaar minder mest uitrijden over het land. In de toekomst moet er daarom minder vee overblijven, vindt ook minister Wiersma, maar ze wil regelingen om zogeheten ‘afromingen’ in gang te zetten wel zorgvuldig doen. Maar door de enorme dreigende mestoverschotten dringt de tijd, zeggen partijen in de Tweede Kamer.
In 2025 gaan eerst de landelijke plafonds voor mest omlaag. Een jaar later, in 2026, verdwijnt de Nederlandse uitzonderingspositie op basis waarvan boeren meer mest mogen uitrijden dan Europees eigenlijk is toestaan. De vrees is dat als er geen goede regelingen komen een “generieke korting” dreigt, waarbij alle boeren moeten krimpen om de mestoverschotten op te lossen.
Koude sanering voorkomen
Het vorige kabinet had een transitiefonds in het leven geroepen van ruim 20 miljard euro om natuur te herstellen en boeren uit te kopen. De huidige coalitie schrapte dat fonds en stelt in totaal 5 miljard beschikbaar. Van dat geld moeten de brede uitkoopregelingen komen, maar als het aan de Kamer ligt niet per 2026.
Dat is volgens NSC-Kamerlid Holman “echt te laat”. ChristenUnie-Kamerlid Grinwis noemt het jaartal 2026 “bizar laat”. CDA-Kamerlid Vedder zegt zeer gefrustreerd te zijn. “De brede regeling had er allang moeten zijn. Het nieuwe kabinet heeft de beschikbare pot zo hupsakee uit het raam gegooid”. Het CDA wil wel dat er voor jonge boeren een uitzondering komt.
D66-Kamerlid Podt roept Wiersma op haar verantwoordelijkheid te nemen voor de agrarische sector. “Doet ze dat niet dan gaat deze BBB-minister het boekje in als een minister van de koude sanering.”
Volgens Partij voor de Dieren-Kamerlid Ouwehand is de Kamer nu “goed doordrongen van de problemen” en is het nu de vraag “waar de minister staat”. Volgens haar hebben de plannen van Wiersma wel “iets van krimp” in zich, maar zijn ze niet genoeg om koude sanering te voorkomen.
Minister Wiersma komt later in het debat aan het woord.
