Als het aan het kabinet ligt, komen de oude tijden van Nederland als grote scheepsbouwnatie weer terug. Samen met de sector wordt er de komende twee jaar 60 miljoen euro geïnvesteerd in innovatieve scheepsbouw. Voor de bouw van bijvoorbeeld marinevaartuigen en baggerschepen zijn we veel te afhankelijk geworden van het buitenland, vinden kabinet en sector.
In Rotterdam heeft de speciale kabinetsgezant voor de maritieme maakindustrie, oud-minister Van Bijsterveldt, een plan gepresenteerd met daarin 25 maatregelen om de scheepsbouw te versterken. Het heeft als titel No guts, no Hollands Glorie! Om het tij te keren, is afgesproken direct te beginnen met actief industriebeleid.
Het bouwen van Nederlandse schepen moet groener en goedkoper worden, staat in het plan. Als de Rijksoverheid een nieuw schip laat bouwen, zouden Nederlandse bouwers een streepje voor moeten krijgen. En scheepswerven die op een aantrekkelijke plek liggen, moeten beter beschermd worden tegen plannen om daar woningen te bouwen.
Veel goedkoper in Azië
Reders zeggen dat het bouwen van een schip in Nederland inmiddels 20 tot 40 procent duurder is dan in Azië. Met name China heeft de laatste jaren met veel overheidssteun een groot deel van het marktaandeel van de Europese scheepsbouw overgenomen. In de jaren 80 was het marktaandeel van Europa nog 45 procent, nu is dat nog maar 4 procent.
Een kritieke ondergrens is daarmee in zicht, stelt Van Bijsterveldt. We hebben onvoldoende concurrerende bouwcapaciteit om zelf onze marineschepen en specialistische werkschepen te produceren, maar die zijn wel cruciaal voor onze veiligheid en voor het houden van droge voeten.
Om de concurrentiekracht terug te brengen moet er vooral ingezet worden op verduurzaming. Met digitalisering en het gebruik van robots moet het 10 tot 15 procent goedkoper worden om een Nederlands schip van stapel te laten lopen. Ook komt er een ‘koploperproject’ om te verkennen of het mogelijk is om schepen te bouwen die, aangedreven door kernenergie, langer op zee kunnen blijven.
Demissionair minister Adriaansens van Economische Zaken noemt de investeringen in de scheepsbouw “noodzakelijk om Nederland leefbaar, welvarend, veilig en concurrerend te houden”. Haar collega Harbers van Infrastructuur en Waterstaat zegt dat het belangrijk is dat ons land zelf de schepen bouwt die nodig zijn voor onze veiligheid. “Denk aan sleephopperzuigers: zij spuiten zand op om Nederland te beschermen tegen overstromingen.”