De helft van de mensen die zich hebben gemeld als gedupeerde van de affaire met de kinderopvangtoeslag is niet door de eerste, lichte toets gekomen voor een tegemoetkoming. Dat blijkt uit een voortgangsrapportage van staatssecretaris Aukje de Vries. Volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) zitten hier ook veel mensen bij die niet gedupeerd zijn, maar wel in aanmerking proberen te komen voor de regeling.

Er zijn verschillende redenen waarom de Dienst Toeslagen mensen in eerste instantie afwijst. Dat kan bijvoorbeeld zijn wegens een gebrek aan bewijs. Bij 10 procent van de afgewezenen blijkt later dat dat ten onrechte is gebeurd. Zij worden dan alsnog erkend als gedupeerde.

Maar er zijn ook veel mensen die nooit iets met de toeslagenaffaire te maken hebben gehad, maar toch proberen of ze aanspraak kunnen maken op de 30.000 euro die de overheid aan gedupeerden geeft. Onder hen zijn naar schatting zelfs zo’n 5000 tot 6000 mensen die geen kinderen hebben.

Deze mensen verstoppen het systeem, zegt Peter Heijkoop van de VNG, en zouden sneller uit de procedure moeten worden gehaald. “Maar je ziet dat de overheid heel voorzichtig is, en dat snap ik ook.” Hij wijst erop dat mensen die echt zwaar gedupeerd zijn, hierdoor nog langer moeten wachten op waar ze recht op hebben “en dat kan niet de bedoeling zijn”.

Staatssecretaris De Vries erkent dat er inderdaad ook mensen zonder kinderen zijn die ertussen proberen te komen. “Dat is natuurlijk heel vervelend, maar je ziet wel vaak dat het mensen zijn die echt in de problemen zitten en schulden hebben.” Volgens haar worden die er al snel uitgefilterd, “maar het kost natuurlijk wel weer tijd voor de organisatie”.

Integrale beoordeling

Tot en met april van dit jaar hebben zich 62.300 personen aangemeld bij de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen. Van hen hebben 58.800 inmiddels de eerste toets gehad. 29.400 ouders zijn erkend als gedupeerde. Zij hebben 30.000 euro ontvangen en worden geholpen met hun schulden.

Na de eerste toets volgt een uitgebreide, integrale toets om te kijken of zij recht hebben op meer dan 30.000 euro. Dit proces verloopt traag, mede omdat ook de mensen meedoen die niet door de eerste toets zijn gekomen.. Zo’n 35 procent van alle 62.300 melders heeft de integrale beoordeling nu achter de rug.

Staatssecretaris De Vries hoopt dat in het eerste kwartaal van 2025, over zo’n anderhalf jaar dus, 57.000 integrale beoordelingen kunnen zijn afgerond, zodat mensen weten welke vergoeding zij krijgen.