De BoerBurgerBeweging werd bij de Provinciale Statenverkiezingen in maart in alle provincies de grootste partij, vooral dankzij een felle campagne tegen het stikstofbeleid. Maar inmiddels voert de partij zelf in tien provincies de landelijke stikstofwet uit.
Ook op andere thema’s blijkt de BBB niet koersvast, tot ongenoegen van de achterban. Lijsttrekker Caroline van der Plas erkent in Nieuwsuur dat het niet altijd mogelijk is kernpunten uit te voeren.
‘Aan de knoppen zitten belangrijker’
Na de verkiezingen in maart ging de BBB in tien van de twaalf provincies meebesturen, waarmee de partij medeverantwoordelijk werd voor het uitvoeren van de stikstofwet. In die wet staat dat de stikstofuitstoot in 2035 flink gereduceerd moet zijn. In zes provincies werkt de BBB samen met tegenpool PvdA, in drie provincies ook met GroenLinks.
Volgens Van der Plas kunnen de provinciale afdelingen nu wel meer bereiken dan wanneer ze hadden gekozen voor een rol in de oppositie. “In het provinciebestuur kun je aan de knoppen zitten en wat terughoudender zijn in het beleid. We hebben in alle coalitieakkoorden voorkomen dat onvrijwillige onteigening van boeren gaat gebeuren.”
Maar uit de achterban klinkt kritiek. Angelique Knufing stemde vanwege het stikstofstandpunt op BBB, en is teleurgesteld dat de partij in de provincies niet strijdt tegen de stikstofwet.
“Van der Plas moet doen wat ze beloofd heeft. Als je met GroenLinks gaat regeren, dan gaat de stikstofwet niet van tafel”, zegt ze:
Op de Ipsos-stelling ‘Laat de boeren met rust, maatregelen om stikstof te verminderen in de landbouw zijn helemaal niet nodig’ antwoordt 57 procent van de potentiële BBB-kiezers ‘eens’. 12 procent is het oneens. Als Nieuwsuur de stelling voorlegt aan Van der Plas wil ze geen eenduidig antwoord geven . “Dat gaat mij te kort door de bocht.”
Ze zegt nog steeds van de stikstofwet af te willen. “Dat vinden de mensen die voor ons in de provincies zitten ook. Maar je hebt te maken met een landelijke wet waar provincies niet over gaan. En zo lang die wet bestaat, heb je die uit te voeren.”
De vraag is of het op landelijk niveau wél lukt de stikstofwet aan te pakken. VVD, NSC en GroenLinks-PvdA, de grootste partijen in de peilingen, zeggen – in tegenstelling tot BBB- de stikstofuitstoot flink te willen verminderen.
Tóch windmolens op land
Ook op een ander thema klinkt gemor vanuit de BBB-achterban. Terwijl de partij in het verkiezingsprogramma schrijft geen nieuwe windprojecten op land te willen, wordt in vijf provincies waar de partij meebestuurt in coalitie-afspraken ruimte gelaten voor nieuwe windmolens: Zeeland, Limburg, Noord-Holland, Zuid-Holland en Overijssel.
Het dorp Hoge Hexel in Overijssel raakte sterk verdeeld door de mogelijke komst van zo’n windproject. Bewoner Joke Verhage, vertegenwoordiger van de organisatie Tegenwind, zegt dat boeren in de regio geld aannemen om windturbines op hun erf te laten plaatsen. “Andere burgers ondervinden daar overlast van”, zegt bewoner Joke Verhage. “Die subsidie is een perverse prikkel. De hele gemeenschap heeft er last van.”
Het “noaberschap”, waar Van der Plas vaak voor pleit, staat volgens Verhage onder druk in haar gemeenschap. “Mensen willen niet meer bij elkaar op kraamvisite komen.” Verschillende BBB-politici deden beloftes aan Verhage om de komst van de windturbines te stoppen, maar vervolgens bleef het stil.
Van der Plas zegt in Nieuwsuur dat ze deze problemen kent, maar dat ze de projecten niet kan tegenhouden. “Als je in een college komt hebt je te maken met beleid dat al afgesproken is en uitgevoerd moet worden. Alle echt nieuwe projecten die nu van de grond komen, houden we tegen.”
Arbeidsmigranten
Ook in Deventer zien bewoners dat het noaberschap in sommige wijken onder druk staat, maar dan door de komst van arbeidsmigranten. BBB-stemmer Tom Boersma had op dit punt meer steun verwacht van de BBB. “Uitzendbureaus en huisjesmelkers proppen woningen vol met arbeidsmigranten die in de vleesindustrie en distributiecentra werken. Dat leidt tot veel overlast: afval, toeterende busjes om 5 uur ‘s ochtends, drugsgebruik en prostitutie.”
BBB wil wel een maximum aan het aantal asielzoekers dat naar Nederland mag komen, maar niet aan het aantal arbeidsmigranten. De partij zegt dat Nederland afhankelijk is van arbeidsmigratie en wil speciaal huizen bouwen voor deze groep. Van de BBB-achterban zegt in de Ipsos-peiling 62 procent dat het aantal arbeidsmigranten fors ingeperkt moet worden, ook als dat nadelig is voor een deel van de Nederlandse bedrijven.
Van der Plas zegt overlast door arbeidsmigranten te willen voorkomen door ze dicht bij hun werk te laten wonen. “Juist om ze uit de steden te krijgen waar ze nu vaak door ongeregistreerde uitzendbureaus in huizen worden gestopt.”